Theatergroep Drang speelt in oude Brandweerkazerne
Negen bedden en één stapelbed, keurig in het gelid, staan opgesteld in de loods van de oude Brandweerkazerne aan de Erasmusweg in Escamp. Drang presenteert er de komende tijd een actueel theaterstuk over oud worden, gespeeld door een mix van gelouterde profspelers en jonge, talentvolle amateurs uit ‘eigen kweek’.
Ze dromen aandoenlijk van het Kurhaus, van het aanpalende Palais de Danse, van de Haagse Dierentuin en van Pia Beck, de negen mijmerende oudjes uit Bed van Theatergroep Drang. Onder de wegstervende klanken van Beck en live gespeelde bigbandmuziek van Glenn Miller kijken ze in de spiegel van hun jeugd. Hun huidige leven stuitert tussen nostalgische, beklemmende en verwarrende herinneringen, en de harde werkelijkheid van alledag.
Drang houdt van actuele, maatschappelijke hangijzers. In het verleden maakte de op en top Haagse theatergroep onder meer Het Personeelsfeest. Daarin werd de stand van zaken in het huidige onderwijs kritisch onder de loep werd genomen. Bed koppelt twee actuele thema’s: de (wan)toestanden in de ouderenzorg en dilemma’s rond euthanasie. Beide onderwerpen leveren voortdurend verhitte discussies op. “Iedereen kent de schrijnende tv-beelden: ongewassen bejaarden urenlang wachtend in hun eigen vuil, vastgebonden in een rolstoel, creperend van de doorligwonden. Geen tijd voor persoonlijke aandacht,” zegt Ton Theo Smit, de schrijver van het theaterstuk. “Terwijl euthanasie, een fundamenteel zelfbeschikkingsrecht, een heikel punt blijft. In waardigheid oud kunnen worden en waardig sterven, dat gaat ons allemaal aan.” Regisseur Lucienne van Amelsfort: “We worden allemaal eerst oud en sterven dan – zoveel is zo goed als zeker. Daarom wil ik de kwetsbaarheid van de oude mens blootleggen. Ondanks de bij tijd en wijle pijnlijke taferelen, nietsontziende taal en soms keelsnoerende beelden toont de voorstelling echter ook de schoonheid van de vergankelijkheid.”
Bed belooft een voorstelling te worden over hoop, leven en dood. Gerespecteerde ‘oudgedienden’ als, onder meer, Wim Meuwissen en Arthur Boni staan zij aan zij met jonge amateurspelers. Zij verbeelden de toekomstverwachtingen van hen, op het moment dat zij in de bloei van hun leven zijn. “Dat werkt tegelijk komisch, ontroerend en ontwapenend,”, legt Van Amelsfort uit. “Amateurs brengen een unieke ontroering teweeg omdat zij min of meer onbevangen en ongerept op het toneel staan. Als toeschouwer word je verrast: ik kijk nu naar iemand die morgen weer gewoon slager is. En ze raken geroerd: dit gaat over ons. Zo ontstaat bijna als vanzelf een dialoog met ze.”
De tekst van het stuk is gebaseerd op gelijknamige werk uit 1991 van de Engelse toneelschrijver Jim Cartwright (1958), dat werd verfilmd in 1994. Van deze auteur speelde Drang eerder het stuk Straat, op de zeventiende verdieping aan de Koningskade. Het rauwe realisme van hem koppelt Drang aan de van de groep bekende ingeleefde speelstijl, die met name is geïnspireerd op Brecht. In het stuk spelen muziek, dans en beweging dan ook een belangrijke rol. De dans maakt invoelbaar hoe moeizaam alledaagse handelingen kunnen zijn voor oude mensen. De musici begeleiden de dans live en roepen met hun repertoire tevens de sfeer van vroeger op. Aan de productie werken 25 spelers en dansers en liefst twee bigbands, waaronder de achttienkoppige Haagse Swing Time Bigband, mee. Ook is er een rol voor het 87-jarige echtpaar Miep Stoel en haar paar jaar jongere man, de gepensioneerde huisarts Henk. “Professionals en amateurs verrijken elkaar”, beklemtoont Van Amelsfort. “Door de combinatie van professionals met amateurs ontstaat een theatrale meerwaarde.”
Hoewel Drang beschikt over een eigen studio in de voormalige HBS aan de Schelpkade, brengt de groep het liefst haar producties uit op locatie. Het Strijkijzer aan het Rijswijkseplein (Het Personeelsfeest) was een van de plekken waar de groep neerstreek, en een van de KPN-loodsen bij de Calandstraat (Ado / Ajax). En ook deze keer heeft de groep een markante plek gevonden. Je ziet als het ware de brandweerwagens nog manoeuvreren en de sirenes loeien. “Theater op locatie is per definitie spannend”, verklaart Van Amelsfort. “De inhoud van deze voorstelling past ook niet in een pluchen omgeving. De kaalslag die hier nu heerst geeft het stuk daarbij iets schrijnends: ooit was dit een plek die diende voor voor het redden van mensenlevens, nu is het een plek die nutteloos geworden is, waarvan de functie teloor gegaan is.”
Bed door Theatergroep Drang. Van 22 september t/m 23 oktober 2010 (wo t/m za). Locatie: De Brandweerkazerne, Erasmusweg 4, Den Haag. Reserveren via ticketshop op www.drang.nl.
Eric Korsten 