Locatieproductie Toneelgroep De Nieuwe Metropool over Frida Kahlo
De wereldberoemde Britse band Coldplay liet zich door Kahlo’s laatste schilderij inspireren, en vernoemde hun jongste album ernaar: Viva la Vida. Het tekent de populariteit waarin Frida Kahlo (1907 – 1954) zich nog altijd kan verheugen.
Frida Kahlo, Bed van Bloed en Bloemen vertelt door de vaak ‘vergeten’ ogen van Kahlo’s jongere zus Christina het tumultueuze en bitterwrange levensverhaal van de vrijgevochten communiste en oerfeministe Frida, een tragedie waar Christina ook zelf niet aldoor een fijn aandeel heeft gehad. Actrice Ellen van Rossum speelt in het stuk de rol van Frida Kahlo en noemt de voorstelling ‘een duel tussen twee zussen’ en ‘een onwaarschijnlijke aaneenrijging van wrok en liefde.’
Als op een dag de bus waarmee de dan zeventienjarige Frida Kahlo door Mexico-Stad rijdt door een tram wordt geplet, dringt een stalen leuning vanaf haar linkerzij dwars door haar lichaam: haar ribben, heup en haar toch al door polio geteisterde slechte rechterbeen en haar ruggengraat blijken meervoudig gebroken, en haar voet verbrijzeld. Door het ongeluk kan ze geen kinderen baren. Maandenlang blijft ze ingekapseld in pleisters en verband aan bed gekluisterd, vechtend tegen een bijtende pijn, maar aldoor bijgestaan door haar zus Christina en haar moeder. Ze besluit om te gaan kunstschilderen. Kahlo’s moeder laat spiegels aan het ziekbed vastmaken, zodat zij zichzelf kan schilderen. Vier jaar na het ongeluk treedt ze in het huwelijk met Diego Rivera. En nog vijf jaar later bekent Kahlo’s zus dat ze een verhouding heeft met hem. Frida verlaat Diego. Maar het echtpaar hertrouwt. Het eigenaardige huwelijkscontract bepaalt dat de biseksuele Frida geen seksuele omgang meer hoeft te hebben met haar man. Later zou zij spreken van ‘twee zware ongelukken in mijn leven (…) één waarin een tram me aanreed, het andere was mijn man.’ Kahlo en Rivera hadden veelvuldig buitenechtelijke affaires, Kahlo zowel met mannen als met vrouwen. Ze onderhield een relatie met onder meer de van de Sovjet Unie naar Mexico uitgeweken Russische revolutionair Léon Trotski.
De basis voor de voorstelling van De Nieuwe Metropool vormen onder meer uit de biografie Con Amor van Hayden Herrara en de roman Mijn zuster Frida van Bárbara Mujica uit 2001. Frida’s leven is ook verbeeld in een film met Salma Hayek als Frida. In de toneelvoorstelling van de nog jonge professionele Haagse toneelgroep komt, net als in het boek, vooral Frida’s zus, gespeeld door Marike Mingelen, aan het woord. “Ze treedt als het ware in dialoog met haar eigen herinnering”, weet Van Rossum. “Via haar krijgen we een psychologisch inkijkje in de schaduwkant van Frida. Maar ook in de afwegingen van haar zus om te handelen zoals ze dat gedaan heeft. In de voorstelling is Frida een fantoom van Christina, een herinnering waar ze maar niet vanaf komt, een kwelling. Tijdens hun leven stond Christina in de schaduw van haar zus en heeft ze voor haar veel opgeofferd. Ze voelt zich daarin niet erkend, niet gezien. Dat is de drijfveer voor Christina om het nu allemaal te vertellen. En zo is de voorstelling ook een verhaal over twee zussen die elkaar proberen te bereiken en af te rekenen met wat er tussen hen in staat.” Christina’s observaties worden in de voorstelling geregeld van kanttekeningen voorzien door Frida, die, aldus Ellen van Rossum, “als een schim op de achtergrond haar zus aanhoort en incasseert.”
Van Rossum – met haar huidige tegenspeelster speelde ze vorig jaar nog de rol van Rita Verdonk in En alle vreugd en werk lijkt ver en vreemd bij Theatergroep Drang – zegt bewondering te koesteren voor Frida’s levenslust, en met name haar levensmotto Viva la Vida. “Ze is wat je een sterke vrouw noemt. Na iedere verwoestende mokerslag die haar leven overhoop gooide, krabbelde ze tegen de klippen weer op.”
Van 2 t/m 6 februari in Pulchri Studio; van 17 t/m 20 februari in de Koninklijke Schouwburg / Het Paradijs; van 10 maart t/m 2 april in Museum Beelden aan Zee Scheveningen. Meer informatie: www.denieuwemetropool.nl.