Peter Tuinman als gruwelmoordenaar in Het Gouden Ei
‘Toen hij naar de kleine ingang liep om zijn postbus te legen, kwam er, met half opgeheven hand en hem recht aankijkend, een man naar hem toe. Een ongeveer vijftigjarige heer, rijzig en goedverzorgd, aangenaam en tegelijk gebiedend. (…) Rex’ hart begon geweldig te bonzen, zoals de keren dat hij een film van een echte executie had gezien. En toen herkende hij hem.’
In de literaire thriller Het Gouden Ei beschrijft auteur Tim Krabbé het moment waarop Rex na een zoektocht van acht jaar plotseling oog in oog staat met Lemorne, de man met de mitella, van wie even later blijkt dat hij alles met de raadselachtige verdwijning van zijn toenmalige levensgezellin te maken heeft. Het is ook het begin voor de toneelversie van de ijzingwekkende, en ooit als Spoorloos verfilmde vertelling, waarin Peter Tuinman de rol van Lemorne voor zijn rekening neemt. Tuinman: “Lemorne is een man die gefascineerd en gebiologeerd is door de gedachte hoe ver je kunt gaan in het daadwerkelijk ten uitvoer brengen van wat alleen nog een min of meer onwillekeurige gedachtenflard is. We hebben, denk ik, in een opwelling van uiterste emoties allemaal weleens een boze daad willen plegen, een daad waarvan je uiteindelijk terugdienst als je de werkelijke consequenties onder ogen ziet, maar deze Lemorne gaat wél verder. Hij brengt de in hem woekerende obsessieve gedachten over het slechte in de mens en in hemzelf met uitgetekende precisie in praktijk. En eigenlijk wil hij alles wat hem niet logisch voorkomt voorgoed laten verdwijnen in de oneindigheid”. Het mondt in het boek en in de voorstelling uit in een krachtmeting tussen Lemorne en Rex, en in feite ook tussen Tuinman en zijn tegenspeler in dit stuk, Victor Löw. “Je moet een balans vinden tussen het spelen van een gek die ook je buurman kan zijn, maar ook in het hoofd durven kruipen van een dergelijke moorddadige man: wie is die op het oog vriendelijke man? Tegelijk moet ik Rex – Victor Löw dus – de ruimte gunnen om geloofwaardig en als een bijna willoos lokaas te dienen, dat onontkoombaar zijn noodlot tegemoet gaat. Rex voelt zich weliswaar na al die jaren van naspeuringen naar de verdwijning van zijn geliefde rijp voor de ongelijke strijd die hij met Lemorne moet gaan voeren, maar weet bij voorbaat dat hij die nooit kan winnen”.
Tuinman noemt het stuk ‘Pinteriaans’ van opbouw. “We beginnen met wat in het boek het einde is en graven zo terug in de tijd. Het is voor regisseur Léon van der Sanden geen sinecure geweest om het boek te bewerken tot een coherente en spannende toneelvoorstelling, maar ik denk dat we erin geslaagd zijn om de emoties van de personages invoelbaar te maken. Emoties die soms ook raken aan actuele gruwelmoorden om ons heen”, zegt Tuinman, die nog vorig seizoen in de Brechts Dreigroschenoper van het Nationale Toneel speelde. “Het Gouden Ei spelen we met z’n vieren en speelt zich af in een erg ruimtelijk decor. Die ruimtelijkheid verbeeldt het angstbeeld van Saskia, de vriendin van Rex, toen zij zich door hem alleengelaten voelde, en hem vertelde dat ze zich voelde alsof ze in een gouden ei door de oneindigheid van de ruimte moest voortbewegen zonder ooit dood te kunnen gaan, maar ook zonder enige kans op een ontmoeting of botsing in de onmetelijkheid van de ruimte, een ontmoeting die eenwording zou betekenen.” Twee videoschermen en een uitgekiend geluidsbeeld helpen mee om de voorstelling in de ziel te etsen. “Spel, beeld, decor en geluid zijn echt een eenheid in deze voorstelling. Dat is de kracht van dit stuk: de perfecte bewerking”, aldus de inmiddels 20 jaar in Den Haag woonachtige Fries.
Het Gouden Ei is op za 29 oktober en vr 30 december te zien in de Koninklijke Schouwburg. Meer informatie: www.kotheaterproducties.nl en www.ks.nl. Telefonisch reserveren: 0900-3456789.
Eric Korsten 