Frauenfelders Règâhs veroveren de wereld, om te beginnen in Den Haag
Takkepokkewèf, heet een van de songs. De Haagse Règâhs weten van wanten, maar ‘zoeken altijd de nuance’. Oprichter alias singer/songrègâh Johan Frauenfelder: “Ik houd ervan om het plat Haags subtieler te maken.”
Zodra hij Michael Jackson zaliger Beat It hoort zingen, maakt hij daar als vanzelf Biertje van. Het heeft een hoog gehalte aan ‘Mama Appelsap’ – een genre dat is gebaseerd op Wanna Be Startin’ Somethin’, ook al van Michael Jackson, waarin sommigen de tekst ‘Mama say mama sa mama appelsap’ horen. Volgens ‘Règâh’s’-gitarist Johan Frauenfelder is het in essentie ‘een afwijking’. Maar die kronkel vormt wel de basis voor het ‘100% puur‘Flamingo’-succes van De Règâhs, de Haagse groep die pure flamenco verbindt met authentiek, plat ‘Haags’. “De Règâhs laten horen dat het ook mogelijk is in het Haags gevoelige en subtiele liedjes te spelen. Al veel te lang wordt het Haags landelijk gezien als grof en plat”. Frauenfelder spreekt dan ook liever van traditioneel dan van plat Haags. “Het ‘Haags’ is volgens Frauenfelder bij uitstek een taal waarin de sprekers elkaar uitnodigen tot een ‘verbaal overtroeven’. “Het Haags is in principe geinig en uitdagend. Maar waar de buitenwacht al te vaak de ‘lepe’ teringziektes op zich afgesneld ziet komen houd ik ervan om het Haags subtieler, een tikkeltje ontdeugend en dubbelzinnig te gebruiken. Daarbij houd ik erg van zingen, van liedjes. Zingen is puur. Je lichaam is je instrument, er zit niet, als bij een gitaar, een medium tussen. Ik ben geboren in 1957 en Den Haag was toen, en nog altijd, een echte popstad: The Motions, Shocking Blue, en een van mijn gitaarhelden is Golden Earring George Kooymans. Bij kampvuren zong ik de songs van Bob Dylan en Paul Simon. Ik begeleidde mezelf op gitaar. Van flamenco had ik toen nog nooit geoord, pas toen ik het geluid van een klassieke gitaar bij mijn buurjongen hoorde was ik verkocht. Vanaf dat moment was voor mij het wat gedempt klinkende geluid van de akoestische gitaar met plastic snaren mooier dan dat van de wat opruiende elektrische”. Van het een kwam het ander. “Ik speelde na mijn conservatoriumstudies – eerst op het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en daarna aan het Rotterdams Conservatorium bij Paco Peña – vaak bloedserieuze flamenco. Maar ik houd ook erg van geintjes. En zo gebeurde het dat ik traditionele sevillana’s, soleá’s en bulería’s ging vertalen in het plat Haags.
De gimmick van ‘singer/songrègâh’ Frauenfelder is doorgedrongen tot ver buiten de vastgestelde Haagse landsgrenzen. ‘Met de tour The Hague Olé treden we op van Eindhoven tot Groningen. Eerder hadden we buiten Den Haag al veel succes in Naald- en Rijswijk. Buiten de streek treden we soms weliswaar voor niet meer dan zeventig bezoekers op, eerlijk is eerlijk, maar meestal wel voor mensen die na afloop erg enthousiast waren. Zie het als een begin. Soms moet je het aan de tijd gunnen dat iets kan aanslaan”. In de Residentie zijn De Règahs, zíjn geesteskind, inmiddels uitgegroeid tot een ware plaatselijke legende. Sinds hij vijf jaar geleden de inmiddels tot status van collector’s item verheven cd-single Adios Amigo / Jè bent ut voâh mèn uitbracht, stond de spreekwoordelijke telefoon niet stil. Als in een volkomen uit de hand gelopen grap kwam van het een het onvermijdelijke ander. Een volwaardige cd in onvervalste Haagse snit & snik volgde, met daarop volbloedbewerkingen van flamencotraditionals. En een derde, getiteld Werelds, waarop wereldhits als Macarena, de Ketchup Song, Bamboleo, Oh, oh Den Haag en Norwegian Wood (‘Noordwijkerhoût’) werden gecoverd. Eropvolgend verscheen Bes-tof De Beatles, een hele cd vol muzikale en tekstuele ‘hertalingen’ van ‘The Beitels’ oftewel Lennon & McCartney-liedjes. “Het was eigenlijk ook een ode aan mijn vrouw, die mij altijd naar hun songs liet luisteren”.
In The Hague Olé, het cabareteske luisterconcert (Frauenfelder: ‘Visuele attracties leiden af van de taalvondsten’) waarin naast Frauenfelder ook Marcel de Graaf en Elvin de Haan, te beluisteren zijn, nemen De Règâhs het publiek mee op reis door de geschiedenis van de flamingo, de Haagse variant op de flamenco. Frauenfelder: “We beginnen bij de Tachtigjarige oorlog, toen de Spanjaarden samen met de Hagenezen van die tijd, de basis legden voor de Haagse flamingo”. De voorstelling is op een bepaalde manier ook leerzaam. Want wist u dat de Haagse ooievaar oorspronkelijk een flamingo was? En dat het Spaanse woord flamenco ook flamingo betekent en verwijst naar het Vlaams, teruggrijpend op de tijd dat Nederland en België nog een waren? Flamingos of flamencos: voor De Règâhs zijn het allemaal een soort ooievaars: règâhs.
In Diligentia wordt tijdens het optreden de tweede solo-cd, na Tonos Negros, van Frauenfelder, ten doop gehouden. Het gaat voornamelijk om eigen composities die volgens Frauenfelder zijn gebaseerd zijn op palos, flamencostijlen waarin ook jazzy en bluesy notes en ook zorongo doorklinken. Thuis opgenomen, “want dat kan tegenwoordig prima.” De cd is een eerbetoon aan zijn broer die vorig jaar is overleden. “Ik kreeg toen, en ook al wel eerder, te horen dat mijn ‘serieus’ klinkende gitaarspel, ontdaan van de turbulentie van De Règâhs, zo mooi is. Daarop heb ik deze plaat gemaakt. “Mensen vertellen me dat het is of ze me voor het eerst echt horen spelen, zo introvert, bijna ‘naakt’”. Een soloprogramma? Dat zou een nieuwe ervaring voor me zijn. Ik houd me eigenlijk liever vast aan de veilige omgeving van De Règâhs . Een revue, musical of genre in flamingo-Haags? Buiten het feit dat ik die genres doorgaans verfoei, moet een artiest altijd inleveren op een van de disciplines. Daar pas ik voor. Dat wil ik niet. En het moet allemaal wel echt van mezelf blijven. Het moet allemaal wel een zeker waarheidsgehalte hebben, net als de hertalingen”.
De Règâhs en presentatie van Solo, de solo-cd Johan Frauenfelder in Theater Diligentia op do 26 april, 20.15 uur. Meer informatie op ww.deregahs.nl of www. diligentia-pepijn.nl. Telefonisch reserveren via (070) 3610540. Presentatie cd Solo van Frauenfelder eveneens in Boekhandel Paagman op zo 6 mei, 13.00 uur.
Eric Korsten 