“Het zijn uiterst virtuoze jongens”, merkt Erik de Jong, alias Spinvis, tot zijn genoegen op over de musici van het onorthodox opererende, zeg maar gerust: tegendraadse strijkkwartet Zapp4 dat hij tegenwoordig aan zijn zijde vindt. Opgetogen: “En bovendien vormt dit viertal op hun gebied het beste kwartet van Nederland. Dat laat zich onder meer aflezen aan violist Oene van Geel, die onlangs de Boy Edgar Jazzprijs 2013 in ontvangst mocht nemen”. De Jong toert samen met Zapp4 door Nederland met Onverklaarbare Reis, een programma dat zich laat ondergaan als een ‘road movie’. De Jong en Zapp4 ontmoetten elkaar voor het eerst in Eindhoven, zo’n twee jaar geleden. “Ik maakte er een kerstvertelling. En dat script werd toen door Zapp4 van een ‘score’ voorzien. Stem en strijkers, dat bleek een prima huwelijk!” De samenwerking proefde naar meer. wederzijdse ‘drukke’ agenda’s beletten een vervolg. “Pas nu is het er echt van gekomen”.
Uitgangspunt voor het als puur luisterconcert bedoelde optreden zijn zeven brieven die De Jong eigenhandig schreef en die enkele gasten van Atlantic, een in 1825 gebouwd imaginair hotel-aan-zee, als verbindende schakel hebben. “Tot de sluiting van dit hotel, rond 1975, een periode die al met al honderdvijftig jaar beslaat, verbleven er uiteenlopende gasten, waarvan sommigen een, misschien wel twee wereldoorlogen aan den lijve hebben ondervonden. Maar er waren natuurlijk ook bezoekers die er de liefde ruimschoots hebben omarmd of afscheid van elkaar hebben genomen. In de brieven volg ik enkelen van hen. Andere mensen, andere tijden”. Het is een vloeiende manier om concertbezoekers op touw te nemen naar een avontuurlijke muzikale reis, waarbij de doorgaans wonderlijk-poëtische teksten van De Jong een extra dimensie aan de songs verlenen. Spinvis werd vooral bekend door de mix van bedrieglijk eenvoudig klinkende maar zeer zorgvuldig gearrangeerde popmuziek, werk dat zorgvuldig op een zolderkamertje in elkaar leek geknutseld met computers, maar ook met allerlei andere attributen als fluitjes en pandeksels. Het leidde tot twee succesvolle albums.“In Onverklaarbare Reis zijn ook enkele composities opgenomen uit bestaand materiaal”, zegt De Jong, die van maart tot april van dit jaar als Cultural Professor verbonden was aan de TU Delft. “Maar die krijgen vanwege de inzet van de violen van Zapp4 een totaal andere inkleuring, een geheel nieuwe toonaard”.
Het toneelbeeld is opvallend sober. “Je denkt al snel dat allerlei multimediale projecties de muziek verrijken of versterken. Bij ons leidt zulk tumult alleen maar de aandacht van de muziek af”. Op het podium is daarom niet meer dan een nostalgisch ogende lantaarnpaal te zien. “Zo een die indertijd aan de Leopoldlaan, waar Atlantic gevestigd moet zijn geweest, gestaan moet hebben”.
In januari 2013 openbaarde Spinvis dat hij een album gaat maken met Rob de Nijs. Erik de Jong bekende tijdens het jubileumconcert van De Nijs in het Amsterdamse Koninklijk Theater Carré dat hij al vijftien jaar een ‘Rob-mapje’ koestert met liedjes die hij voor de zanger heeft geschreven.
Onverklaarbare Reis door Spinvis & Zapp4 is te zien in Theater aan het Spui op woensdag 8 mei 2013. Meer informatie op www.theateraanhetspui.nl en www.spinvis.nl. Telefonisch reserveren: (070) 346 52 72.
Eric Korsten 