Agnes: krankzinnige of heilige?
Onbevlekt ontvangen. Eh, bestaat zoiets in natura? Ken zoiets? Een sterrencast met Willeke van Ammelrooy, Noortje Herlaar en Eva van de Wijdeven blaast de toneelklassieker Agnes van God, in Nederland voor het eerst op het toneel sinds 1982, nieuw leven in. Een geloofsbelijdenis.
Agnes van god vertelt het van katholicisme doordrongen verhaal van de jonge novice Agnes die binnen de muren van een klooster onder mysterieuze omstandigheden bevalt van een kind dat kort daarna dood wordt gevonden. Gewurgd door de navelstreng. Het lijkt erop dat de jonge non in het klooster zwanger is geraakt en vervolgens haar pasgeboren kind willens en wetens heeft gedood. Dokter Martha Livingston (Eva van de Wijdeven) wordt door de rechtbank aangewezen als psychiater. Ze start daarop een onderzoek, terwijl Zuster Agnes blijft bij haar bewering dat ze zich niet kan herinneren hoe de baby is verwekt. Bij een zoektocht naar de achtergrond ontdekt Livingston dat alle drie de vrouwen strijden voor hun eigen waarheid.
Bekend verhaal? Dat kan kloppen, want het toneelstuk werd in 1985 eerder succesvol verfilmd, met Jane Fonda als Agnes. De Amerikaanse dramafilm is gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk uit 1979 van de Amerikaanse auteur John Pielmeier.
“Het universum had geen God nodig om te ontstaan”, zei de Britse astrofysicus Stephen Hawking ooit. Agnes is in zekere zin de verpersoonlijking van de strijd tussen wetenschap en religie. Is zij een christelijk mystiek persoon? Een slachtoffer van een verkrachting? Is haar zwangerschap een mirakel? Krankzinnige of heilige? Een dialoog uit het toneelstuk: ‘Ik ben een ballon’, zegt Agnes. Moeder-overste ‘Wat maakt het nu uit of je dik bent of niet? Agnes: ‘Daarom.’ Moeder Overste: ‘Hier moet je voor niemand aantrekkelijk zijn.’ Agnes: ‘Jawel. Ik moet aantrekkelijk zijn voor God.’
Volgens Willeke van Ammelrooy spoort de voorstelling bezoekers aan om bij zichzelf ‘naar binnen te kijken’. “Ik ben ervan overtuigd dat iedereen die het gezien heeft er lang over zal napraten en nadenken. Zoals dat hoort, bij betekenisvol toneel”.
Van Ammelrooy heeft niet lang hoeven twijfelen toen ze werd gevraagd voor het toneelstuk. Na grote speelfilmsuccessen als Antonia en tv-rollen in onder meer Goede Tijden, Slechte Tijden is ze blij terug te kunnen keren naar haar oude liefde: het theater. Het is voor het eerst in jaren dat ze de warmte van het theater opzoekt. Ondanks haar gevorderde leeftijd vindt ze het geen probleem om wederom met een theatervoorstelling kriskras door het land te trekken. “Indertijd, toen ik van de toneelschool afkwam, had ik al een kindje. Dus had ik hele andere zorgen, dan moest je namelijk een oppas regelen en boodschappen doen voor een hele week. En nu heb ik alleen mijn man”, lacht de actrice. “Ik heb tegenwoordig een veel grotere vrijheid. En daarom vind ik het ook zo leuk om nu juist wel door heel Nederland te reizen”. Ze mag dan intussen 70 zijn, ze speelt nog vol energie. “Niet dat ik al te veel aan mijn leeftijd denk, maar toen ik moest aangeven of ik vier of vijf keer in de week wou optreden, koos ik wel voor vier keer”, zo laat Van Ammelrooy weten. “Ik denk dat veel mensen erg van Willeke houden en het is gewoon fantastisch om haar op het toneel te zien,” besluit Noortje Herlaar.
Agnes van God is op zondag 14 en maandag 15 september 2014 te zien in de Koninklijke Schouwburg. Meer informatie op ks,nl. Telefonisch kaarten reserveren op: 0900-3456789.
Eric Korsten 