Aus Greidanus jr. in Medea door Toneelgroep Amsterdam
Zijn personages zijn mensen van vlees en bloed, succesvolle veertigers die een carrière en een gelukkig gezinsleven hebben. Regisseur Simon Stone trekt graag parallellen met de wereld van nu. Toneelgroep Amsterdam (TA) speelt Medea, gecentreerd rond de vrouw die haar gezin koelbloedig uitmoordde.
Als kleinkind van zonnegod Helios en nicht van tovenares Kirke beschikt ze over toverkracht. Medea is haar naam en zij is vandaag de dag het toonbeeld bij uitstek van extreme wraakzucht. Ze kent immers geen innerlijke tweestrijd meer tussen wraakzucht en moederliefde en is slechts uit op vernietiging. Resumé: de vrouw die Jason hielp het Gulden Vlies te veroveren doodt de twee kinderen uit haar huwelijk met hem en weet daarna te ontsnappen. De oude Grieken, in dit geval Euripides, wisten al dat gruwelijke moordzucht niet met zich laat sollen. No way. En daarvan zijn we in de krant van tegenwoordig nog steeds al te vaak getuige.
Een dergelijk drama ligt ten grondslag aan de TA-versie van Medea die de op handen gedragen jonge regisseur Simon Stone bij zijn debuut voor Toneelgroep Amsterdam heeft gemaakt. Stone heeft de reputatie klassieke tragedies tot enerverende, hedendaagse theaterervaringen te maken, waardoor ze heel dichtbij komen. Hij gaat in deze Medea uit van wat ‘de zaak Green’ is gaan heten, een waargebeurd verhaal. Debora Green zit nu, anno 2015, zo’n achttien jaar gevangenschap uit voor pogingen haar man te vergiftigen en de moord op twee van haar drie kinderen. De aanwezigheid van steeds opnieuw opduikende ‘Debora Greens’ in onze samenleving blijft ons confronteren met het zogeheten Medea-complex. De tekst van Euripides, in welke vorm dan ook, zal daarom gespeeld blijven worden: we willen weten wie of wat er schuilgaat achter een vrouw als zij. Volgens Greidanus, die in het stuk de rol van arts Lucas (Jason) speelt, heeft Stone Greens verhaal ‘op het geraamte van Euripides’ Medea gedrukt’. “Je kunt Euripides er zó op nalezen.”
Stone toont ons Medea in de gedaante van de arts Anna die haar leven na een gedwongen internering weer tracht op te pakken. Na een mislukte poging haar echtgenoot te vergiftigen en haar herstelperiode in de psychiatrie is ze vastbesloten haar gezin weer bij elkaar te brengen. Maar de gedroomde wedergeboorte wordt een afdaling in de hel.
Aus Greidanus jr, die een halfjaar geleden Toneelgroep De Appel (o.a. Casanova) verliet voor een vaste betrekking bij Toneelgroep Amsterdam, ziet in Lucas een parallel met zijn eigen levensfase: “Hij is een man die net afscheid heeft genomen van zijn jeugd die vol sex, drugs en rock ’n roll zat. Hij heeft een jonge vrouw ontmoet en wordt verliefd. Ondertussen moet hij de ballen die werk, gezin en kind heten in de lucht zien te houden. Misschien is hij een aardige vent die tegen een zenuwinzinking opbokst, of juist een slappeling die niet durft te kiezen. Dat is juist ook het spannende aan deze rol, tussen die uitersten mag ik laveren. En dat ik tegenwicht mag bieden aan Marieke Heebink (Anna), een van de beste actrices van ons land”.
Inmiddels is Stone met voorstellingen als Thyestes en The Wild Duck – dat tot een culthit uitgroeide op het laatste Holland Festival – een graag geziene gast in het internationale theatercircuit. Zijn beeldtaal werd in de NRC omschreven als ‘Tarantino-taal op Sorkin-snelheid’. “Hypernaturalisme”, zo omschrijft acteur Aus Greidanus junior het. “En daar staat een abstracte vormgeving tegenover. Heel spannend”.
Voor Greidanus was het een fascinerende ervaring om met Stone te werken. “Ook al omdat ik hiervóór met Ivo van Hove werkte, in The Fountainhead. Daardoor heb ik de werkwijze kunnen zien van twee totaal verschillende regisseurs. Ik ben dan ook erg blij met mijn toetreding tot het ensemble van TA. Bovendien ervaar ik nu voor het eerst de luxe van het wonen en werken in een en dezelfde stad”.
Medea door Toneelgroep Amsterdam is op dinsdag 13 en woensdag 14 januari 2015 te zien in de Koninklijke Schouwburg. Meer informatie op www.ks.nl en www.tga.nl. Kaarten reserveren: 0900 3456789.
Eric Korsten 