Debuuteditie driedaags China Festival
Afhaalchinees. Sinds jaar en dag een begrip, zelfs in taalbijbel Van Dale gebeiteld. Nederlanders zijn wát blij met Chinezen, zo wijzen onderzoeken uit.
Niet enkel door de spreekwoordelijk overvloedige maaltijdporties, maar, zegt organisator Melvin Chang, “ook omdat Nederlanders ‘geen last’ van ze ervaren.”
Er bestond vuurwerk in China lang voordat het als buskruit alhier knallend zijn intrede deed. De gemiddelde Chinees, zegt Wikipedia, kent ongeveer 4.000 karakters uit zijn hoofd, kom daar maar eens om met onze 26 Latijnse alfabetletters. Net zoals hun ouders dat zelf in eerdere tijden deden, volgen derde en vierde generatie Chinezen in Den Haag particuliere Chinese taalles, veelal op de zaterdagnamiddag. En ze doen dat vol overgave, zo laat de nieuwe documentaire ‘Voorbij Chinatown’ zien die socioloog Boudie Rijkschroeff speciaal maakte voor het aanstaande en allereerste China Festival in Den Haag, dat een mix belooft te worden van oude en nieuwe Chinese cultuur.
Den Haag heeft, zoals vele steden, een heus ‘Chinatown’. De in 2009 in origineel Chinees steen te Shanghai uitgehouwen toegangspoorten en de rode lampionnen markeren het gebied in de Haagse binnenstad. De viering van Chinees Nieuwjaar in Den Haag is landelijk toonaangevend. “En dat proberen we met dit festival ook te bereiken,” zegt Melvin Chang, organisator van het China Festival. Chang is van Kantonese (Guanghzou, Zuid-China) afkomst: “De ‘jiaxiang’ [afkomst] speelt in de Chinese cultuur een zeer belangrijke rol. Ook al ben je al generaties in Nederland: de afkomst is doorslaggevend. Maar de wereldwijde diaspora van Chinezen heeft zijn sporen getrokken: “Velen hebben Indonesisch, Surinaams of Maleis bloed door de aderen stromen.”
Hip
Het moderne verhaal van de gemeenschap Chinezen in Nederland begint rond de jaren twintig van de vorige eeuw toen nomadische zeelieden hun kampement opsloegen in onder meer Rotterdam (Katendrecht), Amsterdam en Den Haag. Eenmaal gesetteld, verspreidden ze zich over de rest van Nederland. Melvin Chang, organisator van het China Festival, schetst een beeld van de nu 15.000 ‘Chinezen’ in Den Haag. Van oudsher zijn het ondernemers.
Chang: “Dat is uit noodzaak geboren. De schoorsteen moest immers roken.” In Den Haag was in 1933 Het Verre Oosten het eerste Chinese restaurant, gevestigd aan de Laan van Meerdervoort nummer 50. Hijzelf runt restaurant Lung Fung, tegenover Station HS, ‘zoals vele ‘Chinezen’ boven de vijfentwintig nog altijd in de horeca werkzaam zijn,’ vertelt Chang in afspreekplek het Chinese sushi- en grillrestaurant Shizo van zijn broer. “Tot op de dag van vandaag zijn Chinese restaurants familiebedrijven, al brokkelt dat langzamerhand af.”
In snelle pennenstreken schetst hij een ‘moderne’ tegenkant : “Kinderen van de jongste generatie Chinezen in Den Haag gaan het liefst uit eten in Koreaanse restaurants. Want dat is hip. Op tv en via internet kijken ze naar Koreaanse soaps. Waarom dat zo is? Het uiterlijk van Koreaanse vrouwen komt hun verfijnder voor. Bij onze jongste generatie is het kennelijk uiterlijk vertoon dat de klok slaat.”
Kung Fu
Toch reikt hij de jonge generatie graag de hand. “Het festivalprogramma is samen met jonge Chinese Nederlanders tot stand gebracht, en zíj hebben de website in elkaar gestoken. ‘This is not a Kung Fu festival,’ opent die uitdagend.
“De Chinese gemeenschap, wij, willen graag de luiken openen. Als groep zijn we te lang op onszelf gebleven. Voor autochtone Nederlanders zijn we een gesloten bolwerk geweest. Het is tijd om uit de spreekwoordelijke schulp te kruipen, de muur om ons heen af te breken. De tijd is gekomen om ons verhaal te vertellen, het gesprek aan te gaan over afkomst, over onze kunst en cultuur, onze gebruiken en onze normen en waarden. Hoe? Door generaties Nederlandse Chinezen en andere Nederlanders samen te brengen met een film- en theaterprogramma. Filmhuis Den Haag en Theater aan het Spui worden daartoe omgetoverd tot een ‘ontmoetingsplaats’.”
Het programma vermeldt naast het genoemde filmdocument ‘Voorbij Chinatown’ ook ‘De keuze van mijn vader’ en de speelfilms ‘The kid from the Big Apple’ en ‘Lilting’. Het theateraandeel wordt geleverd door de Shenzhen Arts Group met ‘Happy Spring Festival: China Impression’. De show bevat oude en nieuwe Chinese kunstvormen, waaronder Chinese opera, dans, zang, muziek, martial arts en acrobatiek. Ook kun je bij ze de kunst van het ‘Face-changing’, gezichtsverandering, gewaarworden, waarbij maskers razend snel worden gewisseld, een truc die naar verluidt zelfs in China zeldzaam aan het worden is.
De bekendste Chinese onderneming in Den Haag? Chang, peinzend: Huawei? Supermarktketen Oriëntal dan soms? Hij moet breeduit lachen om het antwoord: ADO Den Haag natuurlijk!
China Festival. Van donderdag 22 tot en met zaterdag 24 februari 2018. Meer informatie: chinafestival.nl.
Eric Korsten 