Malinees Mamadou Kelly bezoekt Korzo
Bedwelmende, betoverende nomadenmuziek uit West-Afrika. Musici die opgaan in hun instrumenten. De osmose tussen Mamadou Kelly en zijn bandleden is werkelijk voelbaar.
Woestijnblues. Het geluid van de Sahara. Land van Toearegs. Regenverwachting: praktisch nul. De bijbehorende knetterende droogte wordt slechts uiterst sporadisch doorbroken door een meestal mager, dan weer malser regenbuitje. Toen er in 1960 nieuwe grenzen werden getrokken en er nieuwe landen ontstonden (Mali, Niger, Algerije) botste dat met de vrije levensstijl van de Toeareg. Een gesloten grens betekende geen toegang tot water en dus een strop voor hun inkomsten.
Al die aspecten klinken in de zogeheten ‘Mali-blues’. Het is de muziek die aan de basis staat van Amerikaanse blues en bijvoorbeeld bluegrass. Het kan bijna niet anders of zanger / gitarist Mamadou Kelly moet zich daar, in de driehoek Sahel, Goundam en zijn geboorteplaats Niafunke, als een woestijnvis in het water voelen. Het hart van Mali’s Niger rivierdelta geldt als muzikaal epicentrum van de ‘desert blues’, met Ali Farka Touré, Vieux Farka Touré, Tinariwen en Bombino als de meest bekende ambassadeurs. Wat hen bindt is het vermogen om liedjes in klankkleuren en ritmen te vervatten die de geest bedwelmen, je denkbeeldig naar deze verre landen laten reizen.
Mamadou Kelly, een steunpilaar in de groep van de legendarische Ali Farka Touré, speelt ook een belangrijke rol in de band van Afel Bocoum, nog zo’n grootheid uit dezelfde streek. Gedrieën hebben zij de blauwdruk geschapen van de stijl die nu bekend is als woestijnblues. Kelly, begenadigd zanger, laat graag soepel en harmonieus zijn gitaar klinken, laat die melodieuze muzikale loops zingen.
Kelly staat met zijn vaste band Ban Kai Na nu zelf volop in het middelpunt. De groep creëert subtiele, wiegende en ronduit ‘groovy’ ritmes waarop het heerlijk dansen is.
Politiki
Mamadou Kelly heeft drie albums uit, waarvan ‘Politiki’ uit 2017 het meest recente is. Van Kelly’s kwartet op dat album verdienden de musici hun sporen in de begeleidingsbands van Ali Farka Touré en Afel Bocoum. Kelly en kornuiten zijn op ‘Politiki’ een geslaagde samenwerking aangegaan met Amerikaanse musici, onder wie dobro- en lapsteelgitariste Cindy Cashdollar. Samen doen ze een poging de ‘woestijnblues’ op te rekken. Het contrast tussen de Amerikaanse countryblues en de Malinese woestijnvariant wordt op ‘Politiki’ uitgebuit, resulteert in tijdloos klinkende muziek.
Kelly beschikt bovendien over een dwingend klinkend, maar tegelijk rustgevend, sonoor en bezwerend stemgeluid. Dat gebruikt hij voor het overbrengen van songteksten die doorleefd, oprecht en zonder opsmuk zijn. Soms lijken die politiek van karakter, al zijn ze zeker niet doordesemd van activisme. Ondertussen ruisen nieuwe geluidsgolven uit de Sahara langs. Staaltjes ‘steeldesertblues’ en kietelende kalebas-ritsels wisselen af met gejammer uit de djourkel, een eensnarige mandoline.
Ongewis
De situatie in het noorden van Mali is in politiek-religieuze zin stormachtig, de toekomst voor kunstenaars is er ongewis. Onder dwang van islamitische facties werden in 2012 openbare uitingen van kunst en cultuur verboden, waaronder een bekend muziekfestival. Nu en dan zijn er weliswaar tekenen van herstel. Prachtig dat de woestijn links de hoek om in alle vrijheid kan klinken.
Mamadou Kelly is op vrijdag 21 september te gast in Korzo theater. Bezetting: Mamadou Kelly: gitaar en zang; “Hama” Sankare: kalebas; “Youro” Cisse: djourkel; Baba Traoré: bas.
Eric Korsten 