Abattoir Fermé: Drek
Op de belangrijkste dag uit het leven van Mevrouw, de dag dat haar Handleiding voor het Bestaan feestelijk wordt gepresenteerd, is ze pas lang na de wekker wakker. Uitgerekend vandaag, ‘Zal je net zien’, denkt Mevrouw.
Door deze kleine slordigheid heeft ze de boot van het leven gemist. In een oude, afgeragde telefooncel probeert ze er weer grip op te krijgen: ‘‘s Nachts ben ik naar een Ikea-filiaal gegaan / en daar heb ik mijn leven nagespeeld in een modelwoning.’ Van daaruit ziet ze hoe een net iets slankere versie van zichzelf haar plek in de realiteit heeft ingenomen. Maar dan met net iets vollere borsten.
Met Drek speelt Maja Westerveld een spitse, geestige tragedie, een net zo dieptreurige als komische solo van het dagelijks falen. Westerveld is gefascineerd door enkelingen en zonderlingen, en het bijzondere van het doodnormale. Ze houdt van mensen die net onder de melodie zingen, die klein maar dapper uren door supermarkten dwalen en onverrichter zake huiswaarts keren en om de andere week op een verkeerde trein stappen. ‘Drek’ is haar eerste solovoorstelling. Zelf de tekst schrijven, jezelf regisseren en die dan eigenhandig en in je eentje spelen. “Soms betekent dat snijden in eigen vlees,” bekent ze.
Sinds 2017 maakt ze deel uit van de artistieke kern van Abattoir Fermé en ondertussen doorloopt ze er voor een periode van vijf jaar een interne ‘opleiding’ tot regisseur. Ze noemt het een ‘luxepositie’. “Ik werd overvallen door hun voorstelling Chaostrilogie,” herinnert ze zich haar eerste kennismaking met het absurdisme van de Vlamingen.
“Ik raakte daarna in gesprek verwikkeld met hun regisseur Stef Lernous. Er was toen meteen een ‘klik’. Nadat ik als regisseur in Utrecht was afgestudeerd, vroeg hij me deel uit te gaan maken van het collectief.”
Met haar Rotterdamse achtergrond is ze een vreemde eend in de bijt van de artistieke kern van het Mechelse theatercollectief, ook al woont ze al jaren in België, in Mechelen en voordien in Brussel. “Nog altijd is het nu en dan inderdaad wonderlijk hoe het hier in Vlaanderen toegaat,” zegt ze lachend, “en dat komt niet alleen door het type theater dat Abattoir Fermé graag maakt.”
Het collectief bestaat dit jaar 20 lentes. Het doet zich voor als een zevenkoppig monster. Van tekstloze, puur visuele creaties, muziektheater en dans tot teksttheater, jeugdtheater, en theaterbewerkingen uit de wereldliteratuur.
Frontaal, uitbundig, tegendraads, altijd rechtdoor en compromisloos. Confronterend en huiveringwekkend duister somtijds, maar altijd een gevoelige irrationele snaar in de onderbuik rakend.
“Abattoir Fermé maakt theater dat is ingegeven vanuit een bepaald onderbuikgevoel. Dat is typisch Vlaams. Er wordt vaak gezegd dat Vlaamse acteurs ‘vanuit de buik’ spelen, terwijl Nederlandse acteurs dat meer ‘vanuit het hoofd’ zouden doen. Hier is het theater meer in chaos geaard.”
Vlaamse Golf
Het was in de jaren tachtig en negentig dat de zogeheten Vlaamse Golf over Nederland spoelde. De vernieuwingsgezinde theaterbeweging veroverde eerst de kleinere theaters met nu illustere namen als de Blauwe Maandag Compagnie, De Tijd, Akt/Vertikaal (Ivo Van Hove) en, bijvoorbeeld, Cie. De Koe.
Het was de tijd dat de pioniers van toen (Anne Teresa De Keersmaeker, Wim Vandekeybus, Jan Lauwers, Alain Platel, Jan Decorte, Josse De Pauw) niet alleen Nederland aan hun voeten kregen, maar allengs ook heel Europa plat speelden.
De Vlaamse golf is nooit meer weggegaan. Tot op de dag van vandaag zijn vele Vlaamse theatergezelschappen en -collectieven hier kind aan huis, van NTGent en Toneelhuis Antwerpen, tot jeugdtheatergroepen als HetPaleis en de Kopergietery. Met vandaag de dag Abattoir Fermé als meest beruchte, erg lijfelijke en meest eigenzinnige onder het spul.
Drek van Abattoir Fermé is op zaterdag 30 maart 2019 te zien in Zaal 3, Den Haag. Meer informatie: hnt.nl.
Eric Korsten 