‘Volle bak’ voor OCC

Het Onderwijs- en Cultuurcomplex (OCC) staat in de steigers

“Het beton en staal is geregeld,” vertelt Reefhuis. “En het ontwerp is inmiddels gereed. De grootste uitdaging is nu om na de constructie in anderhalf jaar de afbouw te realiseren.”

Het regende pijpenstelen verleden zaterdagochtend, op de Dag van de Bouw. Als onderdeel van de festiviteiten mocht iedereen die dat wou een eerste glimp opvangen van het inwendige van het OCC-complex, het kunsthuis-in-wording voor Nederlands Dans Theater, het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en aan de erfopvolger van het Zuiderstrandtheater. Toch liep het storm. Met naar schatting vijftienhonderd belangstellenden was de eerste ‘volle bak’ nu al, ruim twee jaar voor de opening, een feit.

In de ingewanden was het waarachtig een doorwaadplaats naar de heiligdommen die het publiek straks in vervoering moeten brengen. Kaplaarzen waren nog net niet nodig. En nou ja: binnen… ? Het Onderwijs- en Cultuurcentrum (OCC) aan het Spui heeft dan wel het hoogste punt in de bouw bereikt en hier en daar zit er al dakbedekking op, maar voor het overige is het nog vooral een betonnen staketsel waar water weliswaar geen vrij spel meer heeft, maar de elementen nog altijd behoorlijk greep hebben. Twee van de straks vier presentatiezalen die het complex straks rijk is, staan al behoorlijk in de steigers. Reefhuis: “Het ontwerp is inmiddels gereed. De grootste uitdaging is nu om na de constructie in anderhalf jaar de afbouw te realiseren.”

De theaterzaal op de begane grond is in de toekomst vooral in gebruik bij het Nederlands Dans Theater. In wat de tribune van de zaal gaat worden, staan nu enorme steigerpartijen opgesteld, maar daarbovenop en om de zalen heen gebeurt op dit moment al van alles, vertelt Reefhuis. “De ruwbouw is af. Er zit inmiddels een dak op de zalen. Het dak is geschilderd, en we gaan straks al aan de omloopvloeren beginnen. Stiekem zit in de zalen nu al veel meer ingebouwd dan je denkt. Deze week worden de lichtbruggen, waaraan straks een groot deel van de toneelverlichting komt te hangen zoals schijnwerpers en spots, aan het plafond bevestigd en worden kabels en leidingen getrokken.” Vanaf het podiumgedeelte dat betreden mocht worden, oogt de zaal klein, maar herbergt die straks wel 1500 zitplaatsen.

Een beeldender aanblik dan de momenteel nog rudimentaire theaterzaal biedt de concertzaal, hemelsbreed op zo’n vijftig meter afstand maar wel twaalf meter de hoogte in. Daar omringen stalen binten van wat de balkonringen worden, nu al de hele zaal. Afhankelijk van de gekozen zaalopstelling, want die kan variëren, er straks maximaal 2500 bezoekers in.

De liefst veertig (!) centimeter dikke zaalmuren zijn aangebracht ten behoeve van akoestische ontkoppeling, net als de massieve trillingsblokken waarop de beide gebouwen rusten. Beide zalen zijn bovendien ‘zwevend’ gebouwd, als een doos in een doos, zodat geen akoestische ‘overspraak’ van de ene naar de andere ruimte kan optreden.

Op sommige plekken zijn al de gietijzeren trappen afgemonteerd, nu nog gehuld in plastic, teneinde mogelijke beschadigingen voor te zijn. En op de hoek van Turfmarkt en Spui is voor een groot deel een glazen gevelwand al aangebracht, die doet denken aan de glaspartij van toen van de voormalige Anton Philipszaal.

Pas ergens ver in 2021 wordt het OCC bespeeld zoals het allengs bedoeld is: met concerten en theatervoorstellingen. Er waren zaterdag alvast de eerste optredens. “Er is nagedacht over de duurzaamheid van het gebouw,” zo weet de presentatrice van het ‘zaalprogramma’. “Hemelwater wordt straks gebruikt om de toiletten door te spoelen en er komen aan de buitenzijde plekken voor vleermuizen.”

Ondertussen vinden in de top van enkele van de organisaties die het OCC (een nieuwe naam wordt na deze zomer bekendgemaakt) gaan bespelen, nogal wat wisselingen plaats. Paul Lightfoot treedt als artistiek directeur binnenkort terug en zijn algemeen directeur hangt eind deze maand de spitzen annex sokjes aan de wilgen.

Bij het Residentie Orkest is de zakelijke leiding al jaren een doorgangsplaats.

En wat het Zuiderstrandtheater betreft heeft Henk Scholten onverhoopt zijn pensionering een halfjaar uitgesteld omdat er geen geschikte opvolger kon worden gevonden. Naar verluidt zou de beoogde kandidaat zich hebben teruggetrokken omdat verhuizing naar de Residentie een vereiste voor de functie is.

Tekenend voor de matte stemming was dat van de top zaterdag niemand aanwezig was, althans niet toen dit werd opgetekend. Scholten zat zaterdag rustig in Italië, waar hij een woning gaat betrekken.

Het is te hopen dat de OCC-kar snel wordt vlotgetrokken, want de programmering moet dezer weken voor een groot deel rondkomen – anders mist Den Haag bij voorbaat de toppers van buiten de eigen stadsgrenzen.

Advertentie

Naar de hemel reiken

Amadeus is een buitengewone ervaring

In Amadeus is de tweestrijd tussen Mozart en Salieri waarlijk een slagveld. Regisseur Theu Boermans voegde bij Het Nationale Theater aan het origineel van Peter Shaffer karrenvrachten humor, actualiteit, subliem toneelspel – en vooral in goud uitgevoerde muziek.

Een Weens wespennest. ‘Me too. Toch nog,’ verzucht Salieri en verkneukelt zich alvast nu Constance, de volkse jonge eega van Mozart zich, na een eerste verkennende benadering, ten tweeden male bij de ‘componist des vaderlands’ vervoegt, om buiten het medeweten van haar echtgenoot in te willen gaan op diens eerdere ruilvoorstel. Dat bestaat eruit dat hij bereid is een goed woordje voor de jonge componist te doen bij de keizer – dat heet: voor zover zij zich tenminste bij hem bereidwillig toont. In natura.

Om gek van te worden, zo goed als hij was. Onbekende klankclusters. Antonio Salieri – volgens keizer Jozef II ‘creator van gelegenheidsdeuntjes’ – herkent onmiddellijk Mozarts naar de hemel reikende muzikale talent. Zijn roem was de jonge componist die heel Europa en ook Nederland al van kindsbeen af had platgespeeld, vooruitgesneld. Hij realiseert zich onmiddellijk op het moment dat Mozart zijn opwachting in Wenen maakt, dat dit ‘verbluffende virtuoosje’ zijn eigen middelmatige talent zal ontmaskeren. Hij werpt de blaam op god, met wie hij immers en zeer devoot een contract als zijn vertolker afsloot.

Laat deze zelfde god hem dan nu in de steek voor zo’n snotneus, een met een anale fixatie en overdadige vaderliefde behepte rebel,een flierefluiter die lak heeft aan conventies en nota bene op het punt om het te gaan maken? Met de komst van Mozart vreest Salieri voor zijn in lengte van jaren opgebouwde sleutelpositie aan het hof. Ondertussen wekt Mozart, een ongelovige Thomas, zijns ondanks alom wrevel aan het Weense hof, door ideeën rond te strooien die de kunstelite tegen de borst stuiten. ‘Teveel noten, gewoonweg teveel noten’, weet muzikaal onbenul alias keizer Jozef II nadat Mozart zijn nieuwste compositie heeft laat voorspelen.

Mozart versus Salieri. De tweestrijd is al tijden een dankbaar en bekend twistpunt onder musicologen. Dwarsboomde de oude Salieri tot in al zijn vezels de opkomst van Mozart? Of was er ook wederzijds respect? Was het uiteindelijk Salieri die de dood van zijn muzikale rivaal bespoedigde door hem onder onnoemelijke tijdsdruk de opdracht tot het ‘Requiem’ te geven – terwijl Mozart armlastig, doodziek en als een junk geheel in zijn eentje aan het wegkwijnen was?

Feit of fictie? Salieri zorgde rond 1825 feitelijk voor nepnieuws avant-la-lettre door op hoogbejaarde leeftijd officieel een brief na te laten. Daarin maakte hij bekend dat de dood van Mozart op zijn conto geschreven moest worden – en door zo zélf voort te leven. Sir Peter Shaffer maakte er in 1979 een bekroond toneelstuk over, dat in 1984 met medewerking van hemzelf glanzend werd verfilmd door Miloš Forman.

Bij regisseur Theu Boermans is Amadeus een uitermate geestige, bij tijden van humor overlopende vertelling over (en voor) jong en oud, vernieuwing tegenover verstarring, hoge versus lage kunst, en over de troebele verhouding tussen oppervlakkig engagement en een door literaire klassieken ingegeven levensader. Hij mixt al deze ingrediënten op weergaloze wijze en vol wellust met een soms naar overdaad neigende, soms lichtelijk over de top gaand geheel tot een nieuw genre, tot een geheel dat je misschien wel een ‘musicalette’ zou kunnen noemen, een in zijn handen een licht explosief mengsel dat toneel, musical, opera en alles daartussen ‘ontschot’ en anderzijds actualiteit en kunstpolitiek op de hak neemt.

Als er iemand is die deze veelheid aan invalshoeken tot een onderhoudend mengsel weet te creëren is híj het wel, zoals hij dat ook als regisseur van Soldaat van Oranje wist te bereiken. Maar met dit huzarenstukje reikt hij zelf naar de hemel, doet hij zelf zijn magnum opus naar de kroon steken. Het juicht, jeukt en kriebelt alom.

Met een live spelend vijftienkoppig orkestensemble en de bedwelmende sopraan Lucie Chartin van coproducent Opera2Day als diva, en zeker niet een in de laatste plaats de over de hele linie in blakende vorm verkerende spelersgroep van Het Nationale Theater – met onder meer een in bloedvorm verkerende Mark Rietman, een als popster door het leven gaande Mozart door jong talent Sander Plukaard, een onweerstaanbare jonge godin Yela de Koning als volkse Constance, en een lachwekkende Jozef II door Vincent Linthorst (zijn laatste klus bij HNT) – is dit een voorstelling die je onder geen beding wilt missen, want onderhoudend, intelligent, spannend.

Zelfs zo dat de liefde van de makers voor Mozarts muziek tot diep in de poriën bij de kijker weet door te dringen. Misschien is dat nog wel de grootste verdienste van deze machtige productie. Maar ook een machtig decor-, licht- en kostuumontwerp dragen daar veel aan bij.

Het Nationale Toneel is al langer sowieso in goeden doen, want Joris Smit werd verleden week genomineerd voor de beste dragende rol in De wereld volgens John, en Bram Suijker een nominatie voor beste bijdragende rol in We zijn hier voor Robbie, beide regies van Eric de Vroedt (was hij dan de Mozart die Boermans hier bedoelde?).

Theateralliantie met Het Nationale Theater i.s.m Opera2Day, Amadeus, tot en met zaterdag 22 juni 2019 en van dinsdag 24 tot en met zondag 29 september 2019, Koninklijke Schouwburg. Meer informatie: www.hnt.nl

 

‘Mozart was bedreigend’

Mozart versus Salieri in Amadeus

Eerst was er het toneelstuk. Toen de film. En dan nu de muziektheatervoorstelling. Theu Boermans, de regisseur van de nu al drie miljoen keren bezochte theaterhit Soldaat van Oranje, tekent met Amadeus voor een nieuw muziektheatraal hoogtepunt.

Mozart. Hij was een van de beroemdste bezoekers hier ter stede ooit. Pas negen jaar oud was ‘Wolfje’ toen, en op die jonge leeftijd stond hij al internationaal als muzikaal wonderkind te boek. Zijn vader voerde hem en zijn zus in 1765 langs Europese hoven. Ze kwamen hier aan, in de avondstond, nabij het Zieken, waar trekschuiten uit Delft doorgaans pleegden aan te meren.

In Den Haag werd echter de een na de ander van de Mozartjes doodziek. Dankzij ‘stadsvroedmeester’ Thomas Schwencke bleven ze op de been. Op de plek waar nu de Primark staat te glunderen met mode uit kinderarbeid verkregen, gemaakt in onderbetaalde Indiase naaiateliers, herinnert een plaquette die bij de entree in de gevel is ingemetseld. Maar op zijn tiende werd Mozart net zo uitgebuit: met zijn vader als ‘manager’ componeerde hij in opdracht van het hof verschillende werken. Helaas is niet alles bewaard gebleven.

Mozart moest opboksen tegen de gevestigde orde – en daar was collega-componist Salieri zijn grootste en jaloerse tegenstrever. Tenminste: zo wordt ons dat in de beroemde film van Milos Forman uitgeserveerd, hoewel musicologen dat een tikkeltje anders zien. Toch won zijn verfilming uit 1984 liefst acht Oscars. Nog daarvóór, in 1979, was er het toneelstuk van Peter Shaffer, bekroond met meerdere Tony- en Olivier Awards. Hij liet hofcomponist Salieri verbijsterd tot het inzicht komen dat de muzikale inspiratie waar hij zelf naar zocht, door God aan Mozart werd geschonken. Daarop gaat hij een nietsontziende strijd aan met Mozart, met de muziek en uiteindelijk ook met zijn geloof in God.

“Natuurlijk draait het om Mozarts geniale muziek,” legt Theu Boermans tijdens een voorproefje bereidwillig uit, “maar mij treft in dit stuk vooral dat het een gelaagde vertelling is. In de eerste plaats over rivaliteit tussen vader en zoon maar ook over de op het ordinaire gedragende, volkse Mozart, en de zich superieur, verheven wanende Salieri.” Doordat Mozart alle bestaande maatschappelijke en artistieke grenzen overschrijdt, bedreigt hij de belangen van de elite. Boermans: “Hij wekt wrevel, angst en jaloezie op bij de heersende klasse. Desondanks is niemand is in staat om te ontsnappen aan zijn goddelijk muziek. Een dodelijk dilemma.”

Shaffers Amadeus is voor Boermans een dankbaar vat vol theatrale tegenstellingen. Zoals de (on)gelijkheid tussen hoge en lage kunst, tussen het volkse Duitsland en het edele Italië, tussen oud en jong, tussen gevestigde orde en het immer opborrelende nieuwe, jonge talent in een samenleving. In principe is dat een keuze tussen vernieuwing of verstarring. Met die bril op is dit voor mij ook een politiek stuk, en een vertelling over maatschappelijke tegenstellingen. Het zit er allemaal in.”

Was het nou Johann Sebastian Bach, Wolfgang Amadeus Mozart of toch Ludwig van Beethoven die als de grootste componist aller tijden beschouwd moet worden? “De strijd om wie de beste, grootste componist aller tijden is wordt wellicht nooit echt beslecht,” meent Boermans. “Het is ook en vooral een kwestie van smaak.”

Het Nationale Theater, Theateralliantie en Opera2day schotelen ons met ‘Amadeus’ een nieuwe spektakelproductie voor. Straks bevolken negen acteurs, 14 musici en 30 koorleden het lijsttoneel van de Koninklijke Schouwburg – met als decor de moderne omgeving van een verzorgingstehuis.

De bonbonnière ondergaat, net als bij Ondine vorig jaar, tijdelijk een metamorfose. Zo verrijst onder meer een muziektent op het halfronde pleintje bij de ingang, waar uiteenlopende muziekoptredens zullen klinken en waar ook kan worden gedineerd. Het is opmerkelijk dat terwijl de meeste theaters ’s zomers nog altijd de poorten hermetisch dicht houden, het de combinatie van Koninklijke Schouwburg / Het Nationale Theater wederom gelukt is om het gezicht uitdrukkelijk naar de stad gekeerd te houden.

Na de Amadeus-serie neemt Harrie Jekkers het stokje over, want hij brengt tot 20 juli exclusief in de Koninklijke Schouwburg de show Achter de duinen.

Het Nationale Theater / Theateralliantie / Opera2day , ‘Amadeus’, dinsdag 11 juni tot en met zaterdag 22 juni 2019 en dinsdag 24 tot en met zondag 29 september 2019, Koninklijke Schouwburg. Meer informatie: www.hnt.nl/amadeus

Met onder meer: Sander Plukaard (Mozart), Mark Rietman (Salieri), Vincent Linthorst, Jaap Spijkers, Yela de Koning, Esther Scheldwacht, en Lucie Chartin (sopraan).

 

Dichter bij Den Haag

Poetry in the Park verbindt

Pier liep my tegen ‘t lyf, en wou geen stroo-breed wycken / Hy sei, ‘t en lust hem niet voor yder geck te strycken / Maer, seid ik, dat lust my, / En trad van ’t sandpad af en liet den geck voorby. Een vrolijk rijmelarijtje van Christiaan Huijgens (1596-1687). Naar deze Nederlandse dichter, diplomaat, geleerde, componist en architect is het Huijgenspark vernoemd. Onder het rustieke groen van dat plantsoen  vindt op dinsdag 28 en woensdag 29 mei de feestelijke inauguratie plaats van ‘Poetry in The Park’, met op de eerste dag een ‘Poetry Battle’ tussen leerlingen van vijf middelbare scholen en de dag erna een verfrissend Open podium.

Nadat in de twee voorafgaande jaren de Poetry Battle een succes is gebleken in uitspanningen rond het park, hebben de twee gepensioneerde initiatiefnemers, Angelina Adam en Hetty Gijzen, besloten om het literaire volksfeestje voor buurtbewoners van de Stationsbuurt en de Rivierenbuurt dit jaar groter neer te zetten een podium dat bevolkt wordt met dichters, rappers en muziekmakers in en rond een tent.

“Poëzie op het eerste gezicht,”noemt Hetty Gijzen haar op toeval berustende ontmoeting van destijds met Angelina Adam in voormalig café De Bordelaise. “En dat was wederzijds.” Op dat moment was Gijzen net in de wijk gaan wonen, terwijl Adam juist even daarvóór haar baan aan de wilgen had gehangen. Toch liep hun kennismaking niet meteen uit op een uit het hoofd reciteren van gedichten of het ophemelen van ieders favoriete dichter, als wel van de gedachte om verschillende bevolkingsgroepen te willen verbinden, door taal. “In deze wijk, ” vertelt Adam, “leven en wonen sterk uiteenlopende bewonersgroepen, van hogeschoolstudenten tot statushouders, van piepjong tot mensen die al op leeftijd zijn.” “We merkten dat die maar moeilijk met elkaar in contact kwamen,” vertelt Gijzen. En daarmee was in 2017 de eerste ‘Poetry Battle’ een feit.

“Je ziet ze groeien,” vertelt Gijzen over de jongeren die aan de eerste ‘battle’ deelnamen. “De winnaar van toen kreeg een optreden cadeau op het Crossing Border Festival.” Maar ook ouderen nemen deel. “Het is leuk om te zien dat hele families meegetroond worden. Rollator naast skateboard, dat is prachtig,” zegt ze over de manier waarop vele wijkbewoners zich verzamelden in de voorgaande ‘battles’. Poezie als cement van de samenleving. “Er zijn deelnemers die ons influisteren dat ze op papier hebben gezet wat ze nooit eerder hebben durven delen. In de vorm van een gedicht krijgen woorden een groter soortelijk gewicht,” weet Adam.

Op ‘Poetry in the Park’ maken ook ‘verhalenvangers’ hun opwachting. Gijzen: “We hebben vluchtelingen uit Zuid-Soedan en Syrië bereid gevonden om verhalen te vertellen die hun situatie verduidelijken. En ze dragen gedichten voor uit hun eigen cultuur, in hun landstaal én in het Nederlands. Dat maakt hen trots op hun afkomst, wij leren op die manier onbekende dichters en de klank van een nieuwe taal kennen.”

‘Poetry in the Park’, dinsdag 28 (19.00-21.00 uur) en woensdag 29 mei (19.00-22.00 uur), Huijgenspark. Entree: gratis. Meer informatie: www.huisvangedichten.nl

De jeugd aan het boek brengen

Boekids UP en Boekids Festival in Pinksterweekeinde

“Kinderen en jong-volwassenen worden steeds meer in beslag genomen door sociale media,” zo vertelt directeur Ellen van Heijningen in de Boekids-headquarters aan het Westeinde. “En onder jongens zie je dat ze vooral veel aan ‘gaming’ doen.” Kinderen en jongeren aan het boek brengen. Dát is de missie van Van Heijingen en ‘haar’ Boekids Jeugdfestival. Maar dat valt dezer dagen nog lang niet mee, vertelt ze aan de vooravond van de zestiende editie.

Nu nog zit ze middenin de vierde editie van een loot van het festival, Boekids University, een initiatief dat weerklank vindt bij schoolgaande jeugd. “Vanochtend hadden we André Kuipers die een college kwam geven. Je ziet de ogen van de kinderen glimmen.” Ze vroegen hem de hemd van het lijf. ‘Hoe slaap je?’ (zwevend) en ‘doe je de was in de raket’? (nee, inde ruimte word je niet vies). Van Heijningen: “Wat hij met boeken te maken heeft? Hij heeft over zijn ruimtereizen en expedites verschillende boeken geschreven. Het hoeft bij Boekids niet altijd om literatuur en fictie te gaan.”

Het aankomende Pinksterweekeinde voegt ze een spin-off toe aan de familie, genaamd Boekids UP. “We merkten dat het moeilijk is om duidelijk te maken dat Boekids festival ook als familie-uitje de moeite van het bezoeken waard is. Ook willen we graag bereiken dat jongvolwassenen met ons meegroeien. We hebben UP in het leven geroepen voor iedereen die jong van geest is.”

Natuurlijk worden op UP jongvolwassen – al dan niet met ouders in hun kielzog – getrakteerd op optredens van schrijvers, maar er is veel meer, waaronder een doorlopend randprogramma. Zo is er onder meer een Translation Café waar je aan alle mogelijke talen kunt snuffelen, zijn er boekverfilmingen te zien en wordt er een waar workshopparadijs gecreëerd (onder andere illustraties maken met Ludwig Volbeda). Ook verrijst er een Escape Room. “We gaan in een kamer de boekenkast van Albert Einstein bouwen. Door te neuzen in die boeken kun je de code kraken waarmee je weer uit de kamer kunt komen. Spannend én leerzaam,” zegt Van Heijningen. “Zoeken naar het kind in jezelf blijft boeiend, voor alle publieksgroepen.”

Centraal staan niettemin de schrijvers. Abdelkader Benali komt langs en leest uit zijn eerste kinderboek ‘Mijn broer en ik’, Frits ‘De Taalstaat’ Spits vertelt over zijn boek ‘De 90 mooiste Nederlandstalige liedjes’ en Janne Schra en Huub van der Lubbe voegen vervolgens ieder een muzikale daad bij het woord. Ook de internationale auteurs Renee Watson en Katherine Rundell maken hun opwachting op UP, net als de jonge schrijvers Jaap Robben en Brian Elstak. Jan Terlouw junior treedt op met ‘The Nightclub’.

Een dag later is het de beurt aan Boekids Jeugdfestival. Op het programma staan naast workshops (o.a. striptekenen, gedichten schrijven, fabeldieren, miniboekje maken) ook het eerder genoemde Translation Café, er is een Luisterboekentheater en een heuse Reptielenshow. Uiteraard geven ook dan schrijvers acte présence: Tjibbe Veldkamp en Annet Schaap onder meer, en er is De Vervelende Bus van Schippers & Van Gucht. Ook is er theater te beleven met Spinvis & Introdans en een voorstelling van Maas theater en dans. Er is een Afhaalpoëzie-gedichtenhuisje en er staat een ‘full swing’ zweefmolen opgesteld waar je tijdens het zweven prachtige verhalen in de schoot geworpen krijgt.

“Lezen heeft mijn leven veranderd,” vertelt Ellen van Heijningen. Ze groeide op tussen de kassen van het Westland met qua boekenrijkdom alleen een Medische Encyclopedie die aan de deur werd gekocht en een Kinderbijbel om te lezen. “Toen ik zes was ging ik bij de kerk in Monster boeken lenen, voor een kwartje per stuk, van ‘Pinkeltje’, ‘Arendsoog’ en ‘De Kameleon’ tot ‘De Dolle Tweeling’. Ook stuurde ik week in week uit de oplossing in van de kruiswoordraadsels die in Het Binnenhof stonden. Daar heb ik toen veel boeken mee gewonnen. Waarschijnlijk was ik de enige die meedeed.” Ook herinnert ze zich dat ze in haar eentje op de fiets naar Naaldwijk toog toen daar voor het eerst een bibliotheek werd geopend. “Stonden ze klaar met een bos bloemen. Bleek ik de eerste te zijn die lid werd.”

Ontlezing is een groot probleem, weet Van Heijningen. “Mensen willen steeds meer dóen, jong én oud,” zegt ze over de vele doe-activiteiten op het Boekids-programma. “Maar bij ons houden die wel allemaal rechtstreeks verband met lezen, want interesse opwekken voor het boek, voor lezen blijft het doel. Lezen is voor mij ook het beeldverhaal, en non-fictie is net zo belangrijk als fictie. Het hoeft niet altijd een roman te zijn.”

Boekids UP, zondag 9 juni 2019, van 19.00-22.00 uur. Boekids Festival, maandag 10 juni 2019, van 12.00-17.00 uur. Locatie: Theater De Nieuwe Regentes. Meer informatie: www.boekids.nl

Terug naar moeder aarde

Theaterbroedplaats voor 55+ speelt Zandlopers

Zoemende muggen die je uit de slaap houden: doodslaan! Maar als ’s nachts een gedachte door je hoofd spookt die je wakker houdt, weet niemand hoe je die dood moet slaan. Maar biotech en infotech zullen in de toekomst ons controle gaan geven over onze eigen binnenwereld. Al ligt dan wel altijd het gevaar op de loer dat iemand of iets onze bovenkamer gaat hacken.

In de voorstelling Zandlopers begeven 55 acterende en zingende 55+’ers zich eveneens in wat wij vandaag de dag nog een experimentele omgeving zouden noemen: een stolp. Doet denken aan de overkapte constructie van ‘Biosfeer / Biosphere’, een project van 1,27 hectare groot in Oracle (Arizona, VS). Het werd gebouwd om een gesloten ecologisch systeem na te bootsen. Het voortijdig beëindigde wetenschappelijke experiment moest aantonen dat een gesloten biosfeer in een toekomstige ruimtekolonie mogelijk is. Ook werden manieren gezocht om de biosfeer te manipuleren zonder die van de aarde te beschadigen.

De leefwereld die een dozijn aardbewoners ons in Zandlopers voorschotelt, is in het jaar 2121 doorsnee geworden: een stolp dus, omrand door een aarden wal. Buiten is het 47 graden Celsius, binnen heerst permanent eenzelfde temperatuur. Voor vandaag zijn er wat regenbuien gepland, vertelt een nieuwsdienst. Hun algoritmische community-bestaan is overgereguleerd, zelfs hun gerobotiseerde bewegingen zijn uniform en unisono, hun ontbijt bestaat uit een hoogcalorisch pilletje.

Ze zijn gestoken in wat voor ons twintigste-eeuwers futuristisch aandoende pakken lijken, en door de  standaard Virtual Reality-bril op hun neus zijn ze denkbeeldig in een permanent paradijs – maar ook als koningen Eénoog in het land der blinden. Totdat de bril afgaat en er door een ingrijpende gebeurtenis tweespalt in de groep ontstaat. De ene helft verkiest het om binnen te blijven, de andere waagt zich buiten hun capsule. Als ware ontdekkingsreizigers maken ze een tijdreis terug naar de ware natuur van moederschip aarde. Back to the roots.

Huis van Vervoering is de theaterbroedplaats van Grey Vibes en KOO, waar iedere Haagse 55+er zijn eigen talent mag ontdekken en dat op zijn eigen niveau verder ontwikkelen.

Truus de Rouw (79) speelt voor de vierde keer mee in een productie van de broedplaats. “Het geeft me zelfvertrouwen,” zegt ze. “In dit stuk speel ik de rol van de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg. Ze heeft op haar zestiende in de wal van aarde die om de stolp heen is gelegd als aandenken een brief en een aantal markante voorwerpen en geuren begraven. Die worden door de groep rebellen opgedolven. Daardoor dringt bij ieder van de groep het besef door wat ze zo lang hebben moeten missen: de natuur! Leven! Het verschaft ze de moed om er nog verder op uit te trekken.”

De voorstelling is ingegeven door oprechte zorg voor het klimaat en voor de toekomst van planeet aarde. “Het raakt me persoonlijk. Het is fijn dat ik met het hart een hoopgevende boodschap door kan geven, als nalatenschap aan volgende generaties.”

Tijdens de repetitie zoemt ook een amateurkoor, of eigenlijk: twéé zangkoren. Het zijn het Surinaamse koor Afimo en het koor van Willy Caron Muziektheater uit Loosduinen. Tulpen uit Amsterdam zingen ze, en De Lindeboom. En dat alles in een tot zandbak opgetrokken theaterruimte die nageurt door het aroma van vers gestorte aarde.

Huis van Vervoering, Zandlopers, van donderdag 13 juni t/m zondag 23 juni, Bureau Dégradé aan de Laan van Poot 97. Meer informatie: http://huisvanvervoering.nl/