Saskia Temmink bij Solo Stories in Doet sneeuw pijn
Een vrouw. Dan een man. Huisje, boompje, beestje en kindje. Een gelukkig gezin. Dan slaan noodlot en rampspoed toe en staat zij er, met kind, alleen voor. Langzaam krabbelt ze weer op. Saskia Temmink vertelt bezield over haar nieuwe voorstelling, zozeer dat ze er geëmotioneerd van raakt.
“In haar autobiografische boek vertelt Carolien Spaans het verhaal van een vrouw die op zoek is naar perfectie, maar bij heldere hemel een dreun krijgt. Artistiek leider van Solo Stories, Benno Hoogveld, wil iets vertellen over de veerkracht van vrouwen. Het basisidee was dat het over een vrouw zou moeten gaan die een van de ergste situaties doormaakt. Met als onderstroom: Hoe krabbel je dan uit de put? Hoe doe je dat?
En toen kwam dit boek voorbij. Ik ben het gaan lezen – en moest huilen, inderdaad. Maar het is ook komisch geschreven en ontroerend want door die klap ontdekt de schrijfster zichzelf. Dat is veerkracht. Paniekaanvallen verdwijnen. Het is jammer dat veel mensen zichzelf pas op latere leeftijd ontdekken, of aan de hand van zo’n vreselijke klap. Want door heftige, rauwe gebeurtenissen die je overkomen, ontdek je in jezelf dingen die je verder op weg helpen. Ik kan me er prima in verplaatsen.”
“In het boek van Spaans komt het overbuurjongetje van zeven op bezoek. In zijn onschuld stelt hij doordringende vragen. Hoe is het gebeurd? Doet sneeuw pijn dan? Geen bagage, geen masker of schone schijn, geen kousenvoeten, bijgedachten, bijbedoelingen of overdreven toeschietelijkheid – want op sommigen oefent kwetsbaarheid een soort van aantrekkingskracht uit. Maar juist bij hem vindt ze medemenselijkheid en voelt ze zich getroost.”
“De neiging een perfect leven te willen, ken ik en zie ik om me heen. Het is een paniek die ongemerkt ons leven binnensluipt. Een tijd terug vertelde een moeder me op het schoolplein: het was een zwaar jaar, mijn moeder is overleden. ‘Zo gek is dat,’ zei ze, ‘na het overlijden krabbel je op en denkt dat je alles weer op de rails hebt – en dan gaat van het ene op het andere moment opeens weer álles mis.’
Door iets heel kleins, een opmerking of gedachte word je meedogenloos als elastiek tegen een onzichtbare muur terug gebeukt. En je denkt: Huh? Ik was toch al 30 stappen verder? Je vraagt je af waarom je toch ineens zó kunt inzakken. In de voorstelling willen we zulke momenten laten zien door een vrouw die weigert op te geven. Iedereen heeft te maken met een vorm van rouw. Zeker als je dertig plus bent. Er bungelt altijd wel érgens een rafelrandje. Ik ben rouwboekjes gaan lezen – want ja, je moet het wel spelen.”
“Een ding raakte mij vooral uit het boek: met z’n tweeën ben je kwetsbaar. Ik ben ook alleenstaand ouder en denk ik denk vaak: als jíj wegvalt, dan houdt het voor mij op. Maar andersom is bijna nog pijnlijker: als ik wegval, hoe moet het dan met haar, ze is nog zo jong.”
“Als je buiten de standaard valt, dan vinden anderen dat onuitgesproken toch al snel een probleem. En krijg je aldoor vragen op je af waardoor je je moet verdedigen of kennelijk iets te verantwoorden hebt. Het is niet heel ‘Instagrammable’. Maar juist doordat ik hardop uitspreek hoe ons gezin eruit ziet, zonder omwegen, uitleg hoe het voor mij in elkaar steekt, kunnen mensen niet meer oppervlakkig oordelen. Je moet uit de mal van het verwachtingspatroon durven stappen en een eigen weg vinden.”
“Mijn laatste solo? Bijna dertig jaar geleden! Op de Toneelschool in Maastricht. Je moet het hoofd koel houden, het niet te groot maken. Tijdens deze serie van 78 speelbeurten kriskras door het land breekt vast een moment aan waarop ik denk: waar moet ik het vandaag vandaan halen?
Maar ik sta er niet alleen voor, een artistiek en technisch team omringt me. En ik wil dit ook samen met het publiek aangaan, ik ga niet in m’n eentje een verhaal afsteken. Je kan niet zomaar over dit thema heen walsen, je moet tot de kern komen. Mijn zoektocht van nu is: Hoe kun je dit zo vertellen dat bezoekers er iets mee kunnen. Met welk gevoel ik het publiek naar buiten wil sturen? Dat niemand alleen is. Dat hoop ik over te brengen. Het moet gaan over menselijkheid, verbintenis, intimiteit, en hoe je elkaar kunt bereiken en daarin warmte en troost vinden. Je merkt, ik ben er vol van en bevlogen over.”
kader
Saskia Temmink
Saskia Temmink (1968) speelde in talloze tv-series, films en toneelstukken. Voor haar rol in de tv-serie Oud Geld kreeg ze een Gouden Kalf. In het theater speelde ze de laatste jaren Tsjechov en een bewerking van Macbeth. Sinds 2002 is ze verbonden aan het televisieprogramma De vloer op.
kader
Solo Stories
Solo Stories is opgericht om terug te gaan naar de basis van theater: het vertellen van persoonlijke verhalen. Voorstellingen zijn veelal gebaseerd op boeken, liefst van Nederlandse bodem, zoals LEEF!, PAAZ en Ma, naar het gelijknamige boek van Hugo Borst. Vorig theaterseizoen bracht Solo Stories de voorstelling Emma wil leven, gebaseerd op de documentaire van Jessica Villerius. Doet sneeuw pijn toert vanaf januari door het land.
kader
Carolien Spaans
Carolien Spaans (1978) was redacteur bij uiteenlopende tv-programma’s. Sinds 2011 schrijft ze freelance voor onder meer Volkskrant Magazine, JAN en VARAgids. Ze is columnist bij JAN en Travelbook. In 2016 overleed haar man Jean Michel bij een skiongeluk. Ze woont in Haarlem samen met haar zoon Lucas. Doet sneeuw pijn is haar debuut.
Eric Korsten 