Reacties kunstinstellingen op advies Kunstenplan
Het advies Meerjarenbeleidsplan 2021-2024, de opmaat tot het Kunstenplan voor Den Haag, is in de stad met ontzetting ontvangen. Twintig instellingen moeten het veld ruimen – als de commissie vrij spel krijgt.
Door Eric Korsten / Herman Rosenberg
Terwijl Crossing Border Festival de ene na de andere schrijverscrack verzamelt bij wijze van potten- en pannenprotest, laten ook de ‘kleintjes’ zich niet onbetuigd. “De storm is losgebroken. Den Haag heeft als enige stad in Nederland een Engelstalig theateraanbod, en dat is STET,” vertelt terugtredend directeur Elske van Holk. “Volgens de adviescommissie moet Den Haag voortaan internationaal theater uit Amsterdam halen. Was dat echt wat bedoeld was in het beleidskader Kunst en Cultuur 2021-2024 dat door de raad is aangenomen? Daarin staat dat het Engelstalige theateraanbod minimaal gelijk moet blijven in Den Haag.”
De Dutch Don’t Dance Divison is deze Bevrijdingsdag bezig aan een reeks kleinschalige optredens kriskras Den Haag rond flatgebouwen en verpleeghuizen. Ongeloof maakte zich van co-artistiek leider Rinus Sprong meester toen hij het advies las: terug naar nul. “Dit is wrang. We verkochten dit seizoen acht keer het Zuiderstrandtheater uit, wie doet ons dat na? Van twee ton subsidie maken we acht ton. Belangrijk is ook wat dit advies doet met het beeld, het imago van dans in Den Haag.” Hij rekent erop dat cultuurwethouder Van Asten in de bres springt. “Een half jaartje geleden heb ik gelezen dat hij de danssector een ontdekking vond. Maar straks verdwijnen misschien ook dansgroepen als Lonneke van Leth en Meyer-Chaffaud.”
“De toekomst van dans voor de jeugd staat op de helling,” meent Lonneke van Leth. “Den Haag kan een goedlopend jeugddansgezelschap als het onze niet missen. Het advies en de toonzetting hebben mij verbaasd, doen geen recht aan de resultaten die de afgelopen jaren zijn behaald. Het voelt ook als ondermijning van de rol die het gezelschap binnen dansstad Den Haag speelt.”
“Voor ons is dit niet de doodsteek,” zegt Maria-Paula Majoor van het Matangi Kwartet, “we blijven spelen. Wat me vooral aan het hart gaat is dat veel speelmogelijkheden verdwijnen voor klassieke muziek. Zo worden festivals een kopje kleiner gemaakt. Het hele advies riekt naar arrogantie in de richting van alles dat naar ‘klassiek’ zweemt. Dit is een tunneladvies.”
Ook barokorkest The New Dutch Academy (NDA) krijgt, als het advies in stand blijft, (opnieuw) geen geld. Het zou onvoldoende hebben toegelicht hoe Haags het is. In een open brief toont het zich ‘zeer teleurgesteld’. “NDA heeft veel bereikt met vaak beperkte financiële middelen. Het heeft zich bewezen als serieus, professioneel (barok)orkest.”
Kamermuziekfestival Classical Encounters heeft met teleurstelling en verbazing kennis genomen van de ongenuanceerde bewoordingen van de adviescommissie. “Maar,” zegt Eva Stegeman, oprichter, programmeur en directeurfestival “trekt wel de belangrijke conclusie dat Den Haag een kamermuziekfestival verdient én het aanbod aan kamermuziek hier relatief laag is.”
“Voor onszelf kwam het advies niet onverwachts, we krijgen nu al geen structureel geld,” reageert David Geysen van Dégradé. “Voor ons is wel de vraag of we nóg vier jaar willen spartelen en of we de loods, onze repetitiestudio, aanhouden. Want de huur kunnen we niet zelf ophoesten. “Twintig instellingen weg! Bizar! Ook is het jammer dat in Den Haag geen alternatief gevonden is voor keurig toneel.”
Theater Branoul vist al een decennium achter het net van Kunstenplan-adviezen, tot woede en frustratie van directeur-acteur Bob Schwarze. “Ik word niet snel kwaad, maar nu wel,” zegt hij. “In de conceptversie van het advies stond een enorme fout, namelijk dat wij in het vorige Kunstenplan zaten. De commissie heeft dus geoordeeld op basis van foute informatie.” Verder zou Branoul niet vernieuwend zijn. “Zonder dat ze onze grotere producties hebben gezien. Als je kijkt naar wat het Nationale Theater (NT) krijgt, zeg ik: elke verhouding is zoek. NT zuigt al het geld weg en is dadelijk een groot verkeersplein maar zonder toegangswegen.”
Karel de Rooij, wederhelft Mini van Maxi, regisseur en ‘oude rot in het vak’: “Ik vraag mij met grote zorgen af of de taak van de commissie nog wel deugt. Het moet anders. Hoe? Dat moet onderwerp van discussie worden. Deugt die beoordelingstermijn van vier jaar wel? Het heeft allemaal niets meer met de vrijheid van kunst te maken.”
Twee van de acht Cultuurankers, het stelsel van wijktheaters in de stad, kunnen de toets der kritiek van de commissie niet doorstaan, Muzee Scheveningen en het Diamant Theater. Maar per saldo krijgen de Cultuurankers er wel € 350.000 bij. “Voor de Cultuurankers is het dus een uitkomst die gemengde gevoelens oproept,” laat Vaillant-directeur Harrie van de Louw namens de Cultuurankers weten.
Geen doodsstrijd, wel treurnis bij Marijn Cornelissen van CultuurSchakel. De organisatie moet twee ton inleveren. “Dit advies staat haaks op de vraag van de gemeente om te investeren in cultuuronderwijs en cultuurdeelname. Kinderen en jongeren in Den Haag zullen minder in aanraking komen met kunst en cultuur op school, in het theater of museum. Scholen moeten rekening houden met minder ondersteuning. En onze bemiddelende rol voor het voortgezet onderwijs dreigt te verdwijnen,” somt ze de pijn op. Haagse verenigingen en initiatiefnemers zijn deels afhankelijk van de subsidies die CultuurSchakel verleent. “We zullen dansscholen, festivals, muziekverenigingen en ‘urban’ makers minder kunnen begeleiden. Dit advies betekent een forse tegenslag.”
Eric Korsten 