Zoekplaatje in knellende maskerade

Warmbloedige Haagse familievete in IJS&VIS

Verona is ingeruild voor puur Haagse bodem. Prachtig idee om Romeo & Julia, de Montague versus de Capuletti, om te smeden in een stadslegende met de plaatselijke families Talamini en Simonis als twintigste-eeuwse blikvangers. Maar een prachtplan is niet per se een puike voorstelling. Ontroering blijft uit.

In IJS&VIS is Shakespeares liefdestragedie gemixt met feit en fictie rond twee op en top Haagse ondernemersfamilies, dat hier uitmondt in een verhaal rond Giulieta en Danny, naar het bekende eeuwige maar ‘verboden’ liefdeskoppel. Volgens MES is het een verhaal ‘dat echt bestaan had kunnen hebben’. Bij MES staan denkbeeldig daarom ijslikkers tegenover schollenkoppen, Maar  net zo goed is IJS&VIS als ADO contra Holland Sport, Den Haag tegen Scheveningen. Maar IJS&VIS is ook zand en veen, en allochtoon jegens autochtoon.

MES maakt springlevend, jong toneel; speelt naar eigen zeggen geen ‘dode’ tekststukken uit het wereldrepertoire. De Haagse groep put liever uit persoonlijke ervaringen.

Maar nu dus even niet. Dus: Hoe pak je dan een briljant toneelstuk uit anno 1590 aan, dat echter zo uitgekauwd is dat clichés er als ijs bij dertig graden in straaltjes uit het hoorntje lopen? Hoe blaas je het nieuw leven in?

Het twistgebied is bij MES erg Haags: een leegstaand pand nabij broedplaats MOOOF aan de Binckhorstlaan. Daar, in alle mogelijke hoeken en gaten, spelonken en nissen heeft MES kans gezien het aloude liefdesverhaal van twee elkaar naar het leven staande families uit de doeken te doen. Na de nodige instructies worden we gelanceerd op een gemaskerd bal à la Eyes Wide Shut en La Grande Belleza.

Buitenissig aandoende, filmische beelden, Italiaans vuur .

Vervolgens kijken we in een toer door het gebouw langs verschillende ruimtes, waar uiteenlopende tableaux vivants als kijkdozen aaneen zijn geregen. Dat werkt vervreemdend, temeer omdat je er aldoor met een – soms knellend – masker op de neus rondstruint. Pas aan het einde wordt het warmbloedig, als in de slotdialoog de dromerig-gepassioneerde moeder (Betty Schuurman) van Giulieta het heeft over ‘de fonkelende ijskristallen in haar ogen’. Daarmee bedoelt ze, meer nog dan die van haar dochter, die van zichzelf. De tegenover haar staande noest werker en vader (Jaap Spijkers) van Danny, beschouwt dat als pathetische prietpraat. Maar hij geeft zich uiteindelijk gewonnen – al blijft het koudbloedige begrip ‘efficiëntie’ voor hem de boventoon voeren. Da’s mooi, want in een eerdere scène liet hij zich al even ontvallen: ‘Vis koel je met ijs.’ Uiteindelijk roken ze samen de vredespijp. En laten zo zien dat IJS&VIS verder reikt dan de omlijsting van een aloud liefdesverhaal.

Onderdompelen
MES doet het meer dan vierhonderd jaar oude origineel uiteenspatten, blaast het op, doet het in de versnipperaar, scheurt het aan flarden – en zet het ondertussen naar haar hand, speelt en danst ondertussen wel het hele stuk, en zorgt er ook nog voor dat het allemaal weer netjes landt.

IJS&VIS is niet allereerst teksttoneel, an sich niet puur een dansvoorstelling of muziektheater te noemen. Maar al die ingrediënten zijn wel stuk voor stuk aanwezig. Wat is het dan wel? Het amalgaam heet bij MES immersief (‘immersive’) theater. Daarin kun je je als toekijker volledig onder (laten) dompelen.

Maar MES haalt zoveel overhoop dat het er een beetje diffuus van wordt. Het onderdompelen is gelukt, al had meer invoelbaar pathos op zijn plek geweest. Dat kwam er niet altijd uit. Misschien zijn er wat teveel ‘loops’ en ‘cues’ voor spelers én publiek om lekker te kunnen gaan. Maar dat gaat vast nog verbeteren. Het is op de avond dat ik de voorstelling zag misschien allemaal wat teveel hooi op de vork geweest, want de grootste productie ‘by far’ voor MES. Het is vooral de vorm die verbaast en verrast. Het stuk blijft daardoor wat hangen aan de oppervlakte. Toch: De ingrediënten zijn  in ieder geval voorradig. Wat nu beklijft is: Tikkeltje vreemd, maar wel lekker. Ik verloor in ieder geval ieder tijdsbesef. Al is het wat teveel een zoekplaatje geworden.

IJS&VIS door Firma MES i.s.m. het Nationale Toneel, Korzo producties en Theaterschool Rabarber is tot half oktober te zien. Meer informatie: firmames.nl.

Tikkeltje vreemd, maar wel lekker | Foto: Joris-Jan Bos

Advertentie

Bot vangen

Firma MES over onaardige mensen in ‘Bot’

Onaardige mensen, je komt ze veel tegen. Firma MES maakte er de voorstelling BOT over. Wat vind jij?

Laaf. Kaalkop. Alsof z’n hersenen eruit vallen. Bolle, wijdopenstaande, enge ogen. Baardje. Groot voorhoofd. Niet authentiek. Onzeker. Saaie man. Womanizer. Ontdaan kijkt Mes-acteur Daan van Dijseldonk – want over zíjn hoofd gaat het – de lens in, zet ongelovige ogen op als reactie op de meningen van de passanten, terwijl hijzelf daarbij ‘live’ op film wordt vastgelegd.

De affiches voor BOT hangen. Met datzelfde hoofd, medium shot, erop afgebeeld. Het hoofd van diezelfde Dijsseldonk is nu met signaalroze graffitiverf bespoten, beklad met duivelhoorntjes, extra lange baard), zijn contouren bespoten en weergegeven als een omlijnd scrotum. Eikel. Krassen door zijn hoofd. Danig toegetakeld.

Hoe BOT wil je het hebben? Na eerdere voorstellingen als TROEP (over verzamel- en opruimwoede), SCHREEUW (over aandacht vragen, krijgen en geven) maakt Firma MES dan nu een stuk over ‘onaardige mensen’. Dat ging in de aanloop dus zover dat twee (Roos Eijmers, Lindertje Mans) van de drie vaste acteurs van MES met een camera in de hand de Spuistraat opgingen om voorbijgangers te vragen naar hun reactie op het aangezicht van collega-acteur Daan. Die reacties waren eerlijk – maar vaak ook ronduit nietsontziend. De hilarische teaser die ervan gemaakt werd is terug te zien op YouTube en op de website van Firma MES.

“We dachten dat mensen niet zo snel bereid zouden zijn om hun mening prijs te geven, maar daarin hebben we ons schromelijk vergist”, stelt vaste MES-regisseur Thomas Schoots vast. “Misschien leven we inderdaad in een tijdperk waarin het veel eerder zo is dat het als ‘verdacht’ wordt aangemerkt als je zegt ergens geen mening over te hebben”.

De publiekelijke getuigenissen waren ‘gefundenes fressen’, koren op de molen voor Firma MES. Schoots wijst op tv-programma’s waar juryleden kandidaten afzeiken. “Waarom zijn mensen onaardig, waar komt onaardig gedrag vandaan? Is aardig zijn dan misschien het taboe van onze tijd?”, verklaart Schoots de insteek voor BOT. Hun voorstelling begint bijna alledaags, met een akkefietje in een treincoupé, als acteur Daan daar tegen een meisje opbotst. Een woordenwisseling volgt, een kale man bemoeit zich ermee, een middelvinger wordt opgestoken. “Aan de hand van deze ogenschijnlijk onbelangrijke herinnering”, legt Schoots uit, “gaan we tot in detail inzoomen op de vraag waar onaardig gedrag vandaan komt. We gaan het gebeurde extreem uitvergroten en willen daaruit een conclusie trekken”. Hij belooft een spannende, humoristische mix tussen theater en realiteit. De teksten van schrijver Daan Windhorst zijn daarvoor de basis.

Voor BOT verrichtten Schoots cum suis als ‘understudy’ een studie naar de ‘geschiedenis van de aardigheid’, langs lijnen van de filosofie. “Die begint in grote lijnen bij Epicurus”, doceert Schoots. “de Griek die het najagen van het eigen geluk predikte; en vervolgens langs de stoicijnse opstelling van de denkers van de Stoa naar wat vandaag de dag onder ‘(on)aardig doen’ wordt verstaan. Die opvatting blijkt sterk wortels te hebben in het christendom. Daar wordt aardigheid gestaafd als ‘iets doen voor een ander zónder welbegrepen eigenbelang’. Opofferingsgezindheid, daar draait het om in de Westerse opvatting”. De studie fungeerde als ‘understudy’ voor BOT en krijgt een plaats in een ‘contextprogramma’. “De ‘Deleted Scenes’”, lacht Schoots.

Voor de grootste botheid die hemzelf overkwam gaat Schoots terug naar de kleutertijd. “Op een dag kreeg ik een pakje limonade met het plaatje van een olifant erop afgebeeld van mijn moeder mee naar school. Daar was ik heel erg trots op. Een meisje in de klas had ook altijd precies diezelfde limonade. Toen ik het pakje pakte begon zij enorm te krijsen, zei dat ik het pakje van haar had gestolen. Van de juf moest ik toen in de hoek, en het pakje aan haar afstaan. Echt een jeugdtrauma”.

BOT van Firma MES is te zien van woensdag 9 tot en met zondag 13 december 2016, evenals dinsdag 29 tot en met donderdag 31 maart 2016 in Theater aan het Spui; en op vrijdag 5 en zaterdag 6 februari 2016 in Theater Dakota. Meer informatie op firmames.nl.

De weg naar verlichting

Firma MES speelt TROEP

Een ‘Neuzelbeurs’ op de toneelvloer. Dat is in een notendop de voorstelling TROEP van Firma MES. ‘Op éën avond kocht ik 48 Tupperware-dozen. 48! Dat is genoeg voor zes monniken!’ Decembermaand, spullenmaand.

Waar ligt het begin van een nieuwe theatervoorstelling? Voor de Haagse Firma MES begint het verhaal van Troep bij het afleveren van restanten uit een theatrale kledingruilbeurs die de groep in 2012 hield, naar de nabijgelegen kringloopwinkel. Daar raakte MES-actrice Roos Eijmers in gesprek met een zekere Barbara, die op het oog een karrenvracht aan spullen kwam ‘dumpen’. Ze besloot de vrouw aan te spreken. Barbara dus, 42, en op een keerpunt in haar leven. Ze wil terug naar acht spullen in haar leven. Acht. Omdat ze in de Linda heeft gelezen dat boeddhistische monniken in Thailand maar acht spullen mogen bezitten. Het symbool van het boeddhisme is een wiel met acht spaken. Dat staat voor het ‘achtvoudige pad’, de weg naar verlichting. Het idee voor een voorstelling was geboren, Roos sleepte Firma MES mee op een zoektocht naar ieders eigen verhouding tot ‘spullen’.

Spullenbaas, dat is eenieder van ons, zijn we allemaal, de een meer dan de ander. Kijk voor de aardigheid eens om je heen, tel jezelf en breng jezelf als het ware eens in kaart. De spullen die je wegdoet of waarmee je het zonder kunt stellen vormen een negatief portret van jezelf. Roos Eijmers (28), die de rol van Barbara speelt, weet het nu zeker: “Ik wil alleen spullen in huis die minstens twintig jaar mee kunnen, die niet vervuilend zijn. En mijn stelregel is: wat het ook is, het moet uiteindelijk de deur uit als het echt niet gebruikt wordt”. Daan van Dijsseldonk (27), in het stuk de weergave van Barbara’s leeftijd- en echtgenoot Rob, houdt er in het echte leven, net als de ‘echte’ Rob, bijna eenzelfde opvatting op na: “Consuminderen, spullen beteugelen? Daar ben ikzelf niet mee bezig. Sterker: Ik ben eerder een verzamelaar. Maar steeds vaker vraag ik me af waarom ik zoveel om me heen heb en zou houden. En niet alleen door de voorstelling die we nu maken. Al zou ik uiteindelijk alleen met veel moeite afstand doen van de edities van mijn favoriete, Britse, maandblad Little White Lies”.

Consuminderen
Toch is Troep niet een voorstelling waarin met een geheven vinger naar het nietsontziende ‘consumentisme’ als lifestyle wordt verwezen. Roos Eijmers: “Iedereen denkt wel eens na over een een begrip als ecologische voetafdruk, over duurzaamheid of over energieverbruik. In deze voorstelling willen we niet de snelste weg naar verlichting wijzen. Dat zou al te prententieus zijn. Het gaat er om dat iedereen zich op zijn eigen manier tot zijn spullen verhoudt en een weg vindt om tot het besef te komen dat iedereen het, met tussen haakjes veel, minder toe zou kunnen dan vaak het geval is”. Illustratief zijn verjaardagscadeaus of de cadeaumaand december. “Dan neem je aldoor en van lieverlee allerlei spullen aan. Spullen die niet per se tot je favorieten zullen gaan behoren. Maar je hebt ze gekregen van je familie, je beste vrienden of vriendinnen, en dus vind je dat je ze niet ‘zomaar’ kunt wegdoen. Want die spullen, daarvan wordt je geacht ze belangrijk te vinden, terwijl de schenker je misbruikt: hij wil door jou niet vergeten te worden. De geboorte van pure Spullenterreur.

Hoeveel bezittingen heeft een mens gemiddeld? Hoeveel spullen heeft een mens nodig? Gesprekjes van alledag gaan vaak over bezittingen. Over die nieuwe auto, de schoenen die in de uitverkoop waren. Over meubels en fijne digitale speeltjes. We doen er bijna allemaal aan mee. De huidige honderd-dingen-rage in de Verenigde Staten is in dat licht misschien een opstap, een onmisbaar tussenstadium. TROEP is in ieder geval een snelle, hilarische en toch ontroerende voorstelling over overtollig, overbodig en onnodig materiaal in lijf en leven. Want wat doe je ermee? De toneelvloer ligt bezaaid, een ware Neuzelbeurs zover je ogen reiken.

TROEP van Firma MES is van 4 tot en met 7 november en 25 tot en met 29 november te zien in Theater aan het Spui. Meer informatie: firmames.nl. Telefonisch kaarten reserveren: (070) 346 52 72.

Firma MES dankt ‘koopgoot’ af

Smartphone, tablet, zonnebril, sneakers… Wat kies je als je jezelf ertoe dwingt met hooguit acht spullen te omringen? Fa. MES gaat over dit zelfopgelegde vraagstuk een nieuwe voorstelling maken. Centraal staat de Haagse Barbara.

In het verleden maakte de groep furore met voorstellingen als Eb, Stel, Schreeuw, Volg en Roes. Het voorbije seizoen hebben we in Den Haag niet te veel gemerkt van het residentiële jongelingengezelschap dat zich alweer bijna een decennium geleden Firma MES doopte, hoewel het collectief met twee reprises op de proppen kwam (Stel en Schreeuw) en het nieuwe kleinschalige initiatief van True stories. Maar dat laatste is dan wel meteen een gouden greep gebleken. Waargebeurde verhalen verteld door de mensen die het zelf hebben meegemaakt, gebracht in café Supermarkt. Het zijn intieme verhalen van mensen die wat kwijt willen, die iets willen delen, die wat willen opbiechten of juist voorstellen. Soms grappig, dan weer mooi of ontroerend, maar met verhalen die altijd een bijzonder karakter dragen en daardoor een aparte sfeer oproepen. Ook leest er iemand voor uit zijn of haar puberdagboek. Op 28 september is er weer een editie, met dit keer als thema ‘op reis’. Aanmelden kan via info@firmames.nl.

Gelukkig komt het kwartet (Roos Eijmers, Lindertje Mans, Daan van Dijsseldonk, Thomas Schoots) binnenkort weer met een gloednieuw stuk op de proppen: Troep, een humoristisch en soms confronterend portret van twintigers die hun smartphone als de voornaamste levensgezel beschouwen. In Troep vertelt MES over de missie van Barbara en onderzoeken de groepsleden ieder de eigen relatie met spullen. “Stel je voor dat je nog maar acht spullen mag bezitten”, vat Lindertje Mans het stuk snedig samen. “Acht. Wat kies je dan? Voor die vraag staat ook de 41-jarige Barbara”.

Het theatercollectief kwam op het idee voor Troep toen ze Barbara ontmoetten in een kringloopwinkel, vertelt Lindertje Mans. “We volgen haar in Troep op haar missie om met hooguit acht spullen te leven, een levenswijze die ze gezien heeft bij monniken in Thailand. Alleen: Barbara woont gewoon in Den Haag, in een huis barstensvol spullen en met een man die niks van haar plannen moet hebben”. Voor MES leidt Troep behalve tot het nodige zelfonderzoek en -reflectie ook tot vragen die verder reiken dan het vraagstuk alleen. Zijn spullen bepalend voor wie je bent, zo vraagt de groep zich in gerede en groeiende twijfel af. Mans: “En welke spullen zijn dat dan?” De tekst voor de voorstelling komt tot stand aan de hand van interviews met Barbara. De nieuwe voorstelling gaat begin november in première in gaat daarna op tournee door het land. Fa. MES is op het Haags Uit Festival te zien met voorproefjes in Theater aan het Spui.

Marktplaatsmuziek
Een razend drukke zomer was het trouwens voor Lindertje Mans. “De voorstelling Marktplaatsmuziek die ik in februari met Joost Steltenpool heb gemaakt, was op De Parade in Den Haag in Amsterdam te zien, terwijl we in juli met MES in Rotterdam een locatievoorstelling maakten en speelden rond de wildwaterbaan van het in verval geraakte, ooit door Center Parcs gebouwde subtropische zwemparadijs Tropicana, genaamd Trippers, een roadmovie met veel bikini’s, pistolen en neon”, zo somt ze op. Veel tijd voor een pas op de plaats behalve een weekje vakantie zit er voor haar niet in, want bij MES is ze met haar drie theatervagebonden zojuist alweer begonnen aan het opstarten van de nieuwe productie. Bovendien is ze later in het seizoen te zien in een herneming van de prachtige solovoorstelling Masja die Maureen Versprille voor haar schreef.

Meer informatie: firmames.nl

‘De wereld even stilzetten’

Firma MES speelt nieuwe ‘Van Wieringen’:

Hannah van Wieringen wist de laatste jaren de aandacht op zich te vestigen als veelbelovend toneelschrijfster en bewerker van toneelteksten. eind vorig jaar publiceerde ze haar eerste roman. Nu heeft firma MES de talentvolle schrijfster voor zijn nieuwe productie SCHREEUW aan zich weten te binden.

‘In zijn zwemgoed stond de kleine jongen donkere plekken op het warme asfalt te lekken’. Zo luidt de heerlijke openingszet van Hannah van Wieringen (1982) in haar vertelling De kermis van Gravezuid. En, verderop in een van de andere elf hoofdstukken: ‘In knipperend kermislicht, schuin boven haar, net iets verder het schuurtje in, hing het slappe lichaam van de vrouw van de oude kroegbaas. Aan de ketting voor de roeibootjes hing Geesje, als aan een grijparm, als een knuffelprijs. Als een knuffelprijs hing ze in het roze, rode en gele kermislicht zachtjes heen en weer te wiegen, piepend aan de ketting.’ Van Wieringen beschrijft in haar prozadebuut op beklemmende en vervreemdende toon en bijna anatomische maar poëtische wijze een geïsoleerde gemeenschap in de weerspannige ‘kop’ van Noord-Holland, terwijl daar verwachtingsvol het kermisweekend van 1994 op springen staat. Elk hoofdstuk op zichzelf, als waren het aaneengeschakelde eenakters, maar vormen ze samen toch een min of meer onlosmakelijk geheel. Zo zoomt ze in op een jongetje dat wil duiken daar waar het verboden is, op een jonge dorpsonderwijzeres in de rouw en op een groepje jongens dat oog in oog komt te staan met een man die zich heeft verkleed als vrouw. Alle personages hebben een doel voor ogen, hoe klein dat op zichzelf ook is. Het leven uit een dag. In veel lijkt de literaire inslag van haar roman annex raamvertelling op daverende voorbeelden als James Joyce (Ulysses), Dylan Thomas (Onder het melkwoud) en Beckett (First Love). Dat zijn niet de minste hogeremachtsvergelijkingen.

“Schrijven begint heel jong met lezen en na lezen komt nadoen”, vertelt de in Amsterdam woonachtige schrijfster. “Veel later begint het echte werk: luisteren naar wat je zelf te zeggen hebt en dat vertalen in je werk”. Voor haar opvallende, wat weerbarstige romandebuut werd ze meteen genomineerd voor de Opzij Literatuurprijs en verscheen de titel op de ‘longlist’ voor de Gouden Boekenuil 2013.

Afkomst verloochent zich evenwel niet: Hannah van Wieringen kreeg de laatste jaren vooral bekendheid als uiterst getalenteerd, veelbelovend toneelschrijfster en bewerker van toneelteksten ([in] Koud Water, Oostpool) wist zij de aandacht zeer op zich te vestigen. Met het ongrijpbare en onnavolgbare Er moet licht zijn (bij Toneelgroep Oostpool, 2010) bijvoorbeeld, met teksten voor theatermaker Dries Verhoeven, en, onder meer, met het compromisloze, schokkende Watjeflikkersdam (Likeminds, 2011).

Niet dat ze als ‘romancière’ met haar romandebuut ook maar een greintje van haar status als toneelschrijfster heeft ingeleverd, want de Haagse zich ‘firma’ noemende theatergroep MES heeft de talentvolle schrijfster voor haar nieuwe productie aan zich weten te binden. SCHREEUW heet deze nieuwe voorstelling, die eind mei in première gaat. We zien op papier en op toneel drie bloedzenuwachtige gasten vijf minuten voor een tv-optreden in een wachtruimte, terwijl een uitzinnig publiek zich in de studio verwachtingsvol opmaakt voor het begin van de uitzending. Het zijn drie personen voor wie het begrip ‘aandacht’ beroepshalve van belang is: een halfzachte actrice, een zich aan de buitenkant ongevoelig tonende raspoliticus, en een compromisloze journalistiek commentator. Hannah: “Dit stuk gaat over aandacht vragen, geven en krijgen, over hoe wij er op een bepaalde manier verslaafd aan raken. SCHREEUW laat in drie onderling verband houdende caleidoscopische delen de mechanieken zien die schuilgaan achter het fenomeen aandacht. SCHREEUW gaat deels over de jachtigheid van ons bestaan, over de tot ‘ADHD’-proporties verworden wereld met een DWDD-achtige media-aandacht in louter ‘soundbytes’ ”, verklaart Van Wieringen. En over hoe moeilijk het is jezelf nog te verstaan in die wereld. “Het verhaal van de ‘Damschreeuwer’ kwam in de gesprekken met MES steeds terug. Zijn schreeuw tijdens de dodenherdenking van twee jaar geleden had misschien beter met een troostende arm beantwoord kunnen worden dan met paniek. Makkelijker gezegd dan gedaan. Voor mij kan ht theater in ieder geval een plek zijn waar we kunnen laten zien en inzien wat er om ons heen gebeurt. Ik vind het mooi dat de theaterzaal een soort laboratorium kan zijn waar je de wereld even stil zet, er bepaalde elementen uit naar voren kunt halen en er dan rustig op kunst reflecteren.”

“Het is een magische denkruimte”, verklaart ze haar fascinatie voor toneel. Ze herinnert zich, omstreeks haar dertiende, bij Toneelgroep De Trust Hamlet en De Kersentuin gezien te hebben, met onder meer Halina Reijn. “Min of meer een doorbraak”. Ze toog daarop naar de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, waar ze haar voorliefde voor toneelschrijven volgde, die, zoals ze zelf beweert, voortkomt uit ‘de liefde voor het gesproken woord, de fysiek gemaakte taal’. De stap was niet vanzelfsprekend want ze opteerde allereerst voor een bestaan als archeologe. De voorliefde voor taal en spelen met taal is haar ingegoten door haar moeder. “Zij leerde me lezen ver voordat ik naar school ging. Taal is altijd mijn voertuig geweest. Ik vind het leuk om de stemmen van personages te laten spreken. Ik werk in het geval van een toneeltekst graag erg nauw samen met de regisseur en de toneelgroep die mij vraagt iets voor hen te schrijven. Je probeert je hun thematieken eigen te maken, je daarmee te vullen en na alle gesprekken ga je in eenzaamheid zitten schrijven. Dan ga je die personages belichamen, naar hen luisteren en ook niet alles geloven natuurlijk, wat ze dan tegen je zeggen. En dan moet je weer terug met wat je hebt bedacht, dan ga ik altijd een beetje dood, dat is altijd eng, die eerste lezingen.”

In de nabije toekomst volgen vooral meer proza en poezieprojecten. “Nu eerst de poëziebundel, en er volgt ook weer een bewerking in samenwerking met Toneelgroep Oostpool. Toneelambities koestert ze voorzeker: “Een modern, grootstedelijk familie-epos, zoals Cunninghams (in) Koud Water, zo formuleert ze haar hartsverlangen. “Er wacht nog zoveel werk! Ik vertrek allereerst drie maanden naar Berlijn om dat alles eens rustig op te zetten”.

Eric Korsten

Firma MES met SCHREEUW. Tekst: Hannah van Wieringen. Te zien in Theater aan het Spui van woensdag 29 mei tot en met zaterdag 22 juni. Meer informatie: www.firmames.nl en www.theateraanhetspui.nl.

 

Het verhaal achter een tweedehands jas

Firma MES schrijft theatrale kledingruilbeurs uit

Firma MES organiseert de eerste theatrale kledingruil ooit: een avond waarop deelnemers kleding kunnen ruilen, afgewisseld met verrassende momenten verzorgd door de acteurs. Benieuwd naar het verhaal achter je tweedehands jas? Op zoek naar een nieuwe? Sluit je aan!

Kledingruilbeurzen, natuurlijk, die zijn er bij de vleet – en van party’s, sites en evenementen op dat vlak loopt het ook over. De geluksmachine die economie heet staat op springen en dus knopen we de eindjes aan elkaar. Koopjesjagen. Een in meer of mindere mate bewuste consument gaat shoppen bij de onvolprezen kringloopwinkel of bij zo’n hippe, trendy ‘vintage store’. Maar het is wellicht veel leuker en inspirerender om binnenkort eens een avondje naar Firma MES te gaan. De Haagse theatergroep organiseert namelijk de eerste theatrale kledingruil ooit: een avond waarop alle deelnemers naar hartenlust kleding kunnen ruilen, afgewisseld met verrassende momenten die worden verzorgd door de vaste acteurs van het gezelschap: Roos Eijmers, Lindertje Mans en Daan van Dijsseldonk. Zij vertellen tussen het ruilen door verhalen over de ‘industrie’ van tweedehandskleding en over hun ontmoetingen met een aantal mensen dat zich met tweedehandskleding van zijn beste kant laat zien: van opkoper tot kledingsorteerder. De leden van het theatergezelschap gingen eigenhandig op onderzoek uit door bezoeken af te leggen aan kledinginzamelingsinstellingen en overkoepelende instellingen op dat gebied, zoals het Leger des Heils en Kici, en gingen gesprekken aan met medewerkers uit de sector.

Met de kledingruil formuleert de groep een ludiek en toepasselijk antwoord op de allerwegen voortwoekerende economische crisis, en op de geldvrees die allerwegen om zich heen grijpt – maar ook op de toenemende aandacht voor en de schreeuw om meer verduurzaming en duurzaamheid. De groep houdt er spelregels voor de ‘deelnemers’ op na. Zo is er de oproep om minimaal drie kledingstukken, tassen of paar schoenen – ‘schoon en niet kapot’ – mee te nemen. De kleding die je meeneemt krijg je niet terug: als die niet geruild wordt, gaat die naar een goed doel. De groep doet de aansporing om iets mee te nemen wat je met trots door kunt geven, want ‘hoe leuker de kleding, hoe leuker de ruil’.

De jonge maar veelbelovende Haagse theatergroep Firma MES organiseert onder de noemer EXTRA opvallende, pittoresk aandoende projecten die buiten de platgetreden paden van een reguliere theatervoorstelling vallen. Zo waren er vorig voorjaar een week lang theatrale rondleidingen in Club Mayfair, het beroemdste bordeel van Den Haag. De groep sprak met de eigenaar, werknemers en bezoekers en becommentarieerde vervolgens wat er in de club plaats vond. Op deze wijze gaat de groep actief op zoek naar een jong of een aan theater ongewend publiek. Het idee voor de aanstaande kledingruil is rechtstreeks voortgekomen uit het project rond Club Mayfair. Volgens Thomas Schoots, de ‘regisseur’ van de drie kledingruilavonden die exclusief gaan plaatsvinden in Theater aan het Spui, dienen dergelijke projecten ook “om onszelf geïnspireerd te houden”. Schoots: “Bovendien ontstaan er tijdens het maken van voorstellingen opwellingen die niet meteen in een voorstelling zijn te vervatten, maar niettemin interessant kunnen zijn”.

“Noem het alsjeblieft niet een voorstelling”, zo benadrukt Schoots.”Voor deze kledingruil hebben we inmiddels weliswaar heel wat ‘theatraal materiaal’ voorhanden en tal van verhalen verzameld over kleding en ruilen, maar een afgewogen, afgeronde voorstelling, nee, dat zal het niet gaan worden. En dat is eigenlijk ook niet de bedoeling. Beschouw het veeleer als een experiment. We zijn met Firma MES EXTRA voortdurend op zoek naar alternatieve, afwijkende vormen van theatermaken.”

Waar de een het Leger des Heils bezocht, toog Schoots naar KICI. Hij is onder de indruk: “Deze grote kledinginzamelaar zet zich sinds 1975 in voor het hergebruik van textiel en schoeisel. Dat wat goed draagbaar is, wordt buiten Europa weer in omloop gebracht of geschonken aan kringloopwinkels en voedselbanken. Dat wat hergebruikt kan worden krijgt een tweede leven als poetslap, of pakdeken. Textiel dat echt niet meer te gebruiken is wordt vervezeld en gerecycled. Hier worden weer nieuwe producten van gemaakt zoals jeans of nooddekens, of het wordt verwerkt tot bijvoorbeeld isolatiemateriaal voor huizen. Ga er van uit”, doceert Schoots, “dat ieder kledingstuk, iedere schoen, aan een gedegen inspectie wordt onderworpen”. Grappig is, althans tussen aanhalingstekens, zegt Schoots, dat met name in Afrika een enkele linker- of rechtschoen zeer van pas kan komen. “Er zijn daar heel wat mensen die als gevolg van oorlogsgeweld op één been moeten lopen. En het kan dus zo zijn dat ondertussen de tweede schoen van een paar in een heel ander land goede diensten bewijst”.

Wat is het persoonlijke verhaal achter het kledingstuk dat je draagt? Schoots, vaste regisseur van MES, kampt ook persoonlijk weleens met vraagstukken die aan kleding vastzitten. “Ik betrap me er weleens op dat ik ’s ochtends voor de kledingkast sta en niet weet wat ik moet kiezen. Zal ik vandaag kiezen voor een nonchalante of een zakelijke look? Zulke afwegingen bepalen niet alleen hoe jijzelf de dag in gaat, maar soms ook de reacties die je oproept en hoe daarop je antwoordt vervolgens luidt”. Kleding, dat zijn natuurlijk ook verhalen over mode, over catwalks. Zo droeg actrice Julia Roberts in 2001 een ‘vintage’ haute-couture Valentino-dress uit 1982 toen ze een Oscar kreeg uitgereikt. Haar memorabele statement betekende een doorbraak, want wordt een vintage store als een hippe winkel beschouwd. Nog verleden week bracht de baluwe beha van de met een Oscar 2013 ondercheiden Jennifer Lawrence 2200 euro op. Tweedehandskleding en -meubels uit Nederland schijnen trouwens erg in trek te zijn bij Polen, ze kopen hier spullen op en verkopen ze in eigen land. “De spullen worden door hen als hip gezien”, aldus Schoots. “In Duitsland daarentegen bestaat zoiets als een tweedehandswinkel niet, daar ligt het accent van hergebruik op het hergebruik in nieuwe ontwerpen en materialen”. Kijk, dat zijn leuke observaties die je door de avond heen helpen in het geval je niks van je gading vindt op een van de kledingruilbeursavonden van MES.

Later dit voorjaar brengt Firma MES, dat tegenwoordig wordt ‘empowered’ door het Nationale Toneel, opnieuw een productie uit, getiteld Schreeuw. Dat zal een min of meer reguliere toneelvoorstelling zijn. “We hebben Hannah van Wieringen, een van de meest talentvolle nieuwe toneelschrijvers in Nederland, gevraagd om voor ons een nieuwe tekst te schrijven”.

Kledingruil door Firma MES is vindt plaats in Theater aan het Spui van vrijdag 15 tot en met zaterdag 17 maart 2013. Meer informatie: http://www.firmames.nl of wwww.theateraanhetspui.nl.

 

‘Op die leeftijd staat alles op scherp’

De Masja-monologen zijn op de huid geschreven van actrice Lindertje Mans. Schrijver/regisseur Maureen Versprille licht toe.

‘Nou ja, je wil geen spelbreker zijn en ik had die nieuwe bh aan die ik van mijn moeder had gekregen, dus ik stond niet echt voor lul’. Masja, vijftien is ze. Tiptop. Rozegekleurde stoffen sneakers met van die dikke, beige zolen en idem half versmolten stiksels. Te groot voor het tafellaken, te klein voor het servet. Ze is het lijdende voorwerp in een reeks van vier monologen die afzonderlijk maar ook als vervolgverhaal te ondergaan zijn. “Op die leeftijd staat alles op scherp”, zegt haar bedenker, de script- en theaterschrijfster Maureen Versprille. Volgens haar is Masja puur: “Ze weet wat wel of niet goed is, en ze probeert zich aan te passen opdat ze niet alleen komt te staan. Dat is een worsteling die niet alleen zij en haar leeftijdgenoten doormaken, maar die wij allemaal, bij voortduring, ondergaan, jong of oud. In die zin staat Masja model voor ons allen, voor eenieder, voor wie dan ook. De voorstelling is dus zeker niet alleen bedoeld voor pubermeisjes van vijftien, hoewel Masja’s binnenwereld centraal staat.” Bij het creëren van haar personage heeft Versprille, zelf moeder van twee inmiddels uit de kluiten gewassen dochters, zich onder meer laten leiden door gedachten die bij haar opkwamen bij het zien van een striptekening van Peter van Straaten. “Daarin vraagt een pronte jonge meid met alles erop en eraan met kinderstemmetje aan haar vader of de Donald Duck bij de post zit”.
De eerste schetsen van Masja ontstonden bij de Haagse theaterschool Rabarber, waar Versprille tot 2010 als docente drama werkzaam was. Het afgelopen seizoen waren er al eens enkele ‘inspeelvoorstellingen’ in de foyer van Theater aan het Spui te zien, in het vestzaktheatertje ‘Bij Herman’. Positieve reacties sterkten haar in het voornemen voor een reeks monologen. En nu is er dus een serie van liefst vier. “Dat komt ook doordat ik veel voor tv en film schrijf, daar komen series vaker voor dan in het theater” zo verklaart Versprille de trits aan monologen. Bovendien, zo zegt ze, vloeien de woorden haar bijna als vanzelf op papier: “Masja zit in m’n hoofd, ik hoor haar bij wijze van spreken denken en hardop praten”. Drie monologen zijn nog dit jaar te zien; de vierde in januari. “In die laatste monoloog culmineren de lotgevallen van Masja tot hetgeen zich in de drie eerdere stukken heeft afgetekend”, zegt Versprille.

Actrice Lindertje Mans, bekend van de Firma MES, verleent contouren aan bakvis Masja. “Ik heb Lindertje leren kennen als een prachtactrice. En ze is iemand die graag nadenkt over haar rol, die hardop met je meedenkt, ze is niet iemand die gemakkelijk achteroverleunend snel een typetje creëert, maar die haar eigen gedachten formuleert over de vraag wie of wat Masja is of moet zijn”, aldus de Haagse schrijfster, die de voorstellingen zelf regisseert en waarvoor Rosa Sanne muziek componeert die het innerlijk van Masja verklankt.

Masja is de eerste productie van de kersverse stichting Babelvis. Versprille richtte het initiatief op in samenspraak met acteur Dennis Rudge. “Voor deze eerste productie hebben we financiële ondersteuning gehad van de gemeente Den Haag en enkele fondsen. We hopen dat we de komende tijd vaker van ons kunnen laten horen”, zegt Versprille, die in 2003 een Gouden Kalf won met het script voor de korte film De Grotten van Han van Vloten, en samen met regisseur Hans van den Boom de toneeltekst schreef voor de voorstelling Carmen, een coproductie van Stella Den Haag en het Nationale Toneel in het seizoen 2008-2009.

Masja monologen door Stichting Babelvis. De eerste monoloog is te zien op maandag 24 en dinsdag 25 september in Theater aan het Spui. Meer informatie op ww.theateraanhetspui.nl. Telefonisch kaarten reserveren op (070) 346 52 72.

‘Tegenwoordig wordt bijna alles kapotgepraat’

Hypermodern New Baylon als droomlocatie voor twee stellen

Er is in ‘uptown’ Den Haag een fonkelnieuwe ‘hotspot’ verrezen, als we de levensgrote ‘billboards’ mogen geloven: New Babylon, een als nogal hip omschreven gerenoveerd complex waarin een hotel, shops, residences in de city tower en een stralend business annex meeting centre om elkaars voorrang strijden. Een plek ook waar lifestyle-adepten het mekka kunnen vinden. In de terminologie van de projectontwikkelaar is dit, pal naast Den Haag Centraal gelegen oord, ‘a new city in a city, where worlds meet’. Een plek waar ooit, in de achttiende eeuw, Villa Boslust stond, en vanaf de vroegste tijden van Die Haghe altijd bewoond is geweest.

Vanuit een van de winkelpanden die er in het prille voorjaar van 2013 hopen te openen, vanaf de eerste etage, waarvan de overkant uitzicht biedt op de kunstmatige glooiingen van de Koekamp inclusief hertenveld, op uitlopers van het uitgestrekte Malieveld, op de turkooizen kroon van de Zürichtoren, en op tal van shovels en hijskranen op het voorplein van CS, inclusief immense fietsenstalling; dáár, op die plek, speelt het Haagse theatergezelschap Firma MES de locatievoorstelling STEL. In het nieuwe stuk wordt het leven geschetst van twee stellen, een echtpaar dat in de jaren vijftig leeft, en een duo van ‘anno nu’. In STEL zien we de twee koppels een nieuw appartement betreden. Het ene koppel (Fons en Ellen gespeeld door Daan van Dijsseldonk en Lindertje Mans) probeert het verleden achter zich te laten; het andere koppel (Andrew en Pauline, respectievelijk Teun Luijkx en Roos Eijmers ) zoekt naar iets wat ze eerder kwijt zijn geraakt.

“We kwamen op het idee voor deze voorstelling toen we de promotiebeelden van het complex zagen”, verklaart regisseur Thomas Schoots. “Daarin zijn onder meer foto’s gebruikt die zó uit de jaren vijftig lijken te zijn gewandeld. Kennelijk wekt die periode nog altijd illusies van geborgenheid en ordentelijkheid; een dubbelhartige nostalgische schijnromantiek wellicht, maar eentje die kennelijk nog altijd boekdelen spreekt”. Een en een bleek daarna twee, want de groep had al langere tijd het plan om een stuk te maken waarin twee koppels, vier levens, zouden figureren. Bovendien heeft de groep ervaring met locaties (de Scheveningse Pier, Club Mayfair) én maakte ze in 2009 met Eb al eens een voorstelling die de onnadrukkelijke ongedwongenheid van de jaren vijftig tot onderwerp had. “Deze opzet biedt min of meer de mogelijkheid om met eigen ogen na te gaan hoe het er in de naoorlogse jaren tussen man en vrouw toe moet zijn gegaan, en om te zien wat er zoal veranderd is ten opzichte van de jaren vijftig”.

Naast de locatie gelden voor MES volgens Schoots als bronnen van inspiratie de filmprent Revolutionary Road – waarin tegen de achtergrond van eind jaren vijftig, een jong echtpaar met twee kinderen een poging doet om te ontsnappen aan een burgermansbestaan, maar zichzelf daarbij dreigen te verliezen – en, aldus actrice Lindertje Mans, de met een Golden Globe en Emmy Award onderscheiden tv-serie Mad Men – die sterk inzoomt op de levens, liefdes en ambities van een groep ongenadig competitieve mannen en vrouwen die anno jaren zestig bij een reclamebureau werken.

“Nederland keek vroeger erg op naar de Verenigde Staten”, stelt Schoots vast, “en stellen spiegelden zich toen, meer dan nu trouwens, aan de manier van leven die in Amerika gewoon was”. “In Nederland was de vrouw in die tijd vooral synoniem met haar keuken, haar territorium bij uitstek”, meent Lindertje Mans. “Dat was dan ook bij uitstek de ruimte die een echtgenoot bij het betreden van een nieuwe woning meteen triomfantelijk bij zijn vrouw aanprijst. Fons roept uit: ‘Het zal even wennen zijn, maar je zult zien hoe gelukkig we hier zullen worden. We zijn nu al blij.’ Een echtgenote werd in die tijd ook veelvuldig door haar omgeving in de gaten gehouden en besproken: ‘Zij gaat soms wandelen in een broek, maar verder is ze heel aardig’, werd dan hardop gefluisterd”, aldus Mans. De onmiskenbare spruitjeslucht plaatst MES tegenover een jong, hip stel. “Destijds werd alles in bedekte termen en met omfloerste toon naar voren gebracht. Tegenwoordig wordt bijna alles juist kapotgepraat”.

STEL is opgebouwd uit twee eenakters die Firma MES met elkaar verweeft. “We zoomen steeds in en uit tussen de twee duo’s, zegt Schoots. Het aanzoeken van twee schrijvers die ieder een eenakter schreven verliep via een soort van pitch. Zo werden de jonge talentvolle schrijvers Sytze Schalk (jaren vijftig) en Esther Duysker (nu) gevonden, die daardoor, net als de twee koppels, tegenover elkaar komen te staan. “We hebben ze met name gecast op hun schrijfstijlen”, zegt Mans.

Voor de locatie is niet al te veel aankleding nodig, die is van zichzelf immers al spannend genoeg. De zwijgende buitenruimte van het Koningin Julianaplein, vol zich verwijderende passanten en van elkaar afscheidnemende mensen, zorgt voortdurend voor stil spektakel op de achtergrond. Niettemin heeft Firma MES het Eindhovense kunstenaarscollectief La Bolleur uitgenodigd, vooral bekend als makers van sculpturen en installaties. “Nee”, zegt Schoots, we weten nu, drie weken voor de première, nog niet precies wat het gaat worden. Maar gezien hun werk wordt het vast spannend. Eerder werkten we met ze samen in Troost een voorstelling die we in 2006 maakten tijdens de Designweek in Eindhoven”.

Het zijn enerverende tijden voor Firma MES. Behalve een positief advies door Den Haag voor de periode 2013-2016 en de innige samenwerking die vanaf 1 januari wordt aangegaan met het Nationale Toneel, herneemt de groep na STEL het stuk VOLG, dat van 10 tot en met 13 oktober in Den Haag speelt en daarna kriskras het land door gaat.

STEL van Firma MES is  van 12 tot en met 30 september te zien in New Babylon. Meer informatie: www.firmames.nl. Kaarten reserveren via Theater aan het Spui: (070) 346 52 72.

Als nieuwsgierigheid gevaarlijk wordt

Firma MES speelt dwarse maar gewetensvolle komedie

Op een door je telefoonmaatschappij in bruikleen gegeven mobiele telefoon zijn sms-berichten en voicemailmededelingen van de vorige tijdelijke gebruiker blijven staan. Wat doe je? Firma MES maakte er een boeiende en bij vlagen hilarische komedie over.

Dilemma: Stel je voor dat je in staat bent om op je scanner de ongecodeerde telefoon van je bovenbuurvrouw af te luisteren. Terwijl je dat aan het doen bent, blijkt zij in plannen te hebben om iemand iets aan te doen. Wat doe je? Ga je naspeuringen naar haar doen en schakel je hulpdiensten in? Of doe je dat niet omdat je hebt zitten afluisteren, wat immers wettelijk strafbaar is?

A., zou ze in de zaal zitten? Zoiets weet je maar nooit. Zou ze zichzelf herkennen? Ook dat is maar zeer de vraag.
In Volg duikt de jonge Haagse theatergroep Firma MES in de zielenroerselen van ene Anouk. De groep portretteert haar tot in drie dimensies toe, maar weet eigenlijk niet wie zij werkelijk is of moet voorstellen. De groep schetst haar evenbeeld aan de hand van een leentelefoon waarop 263 sms-berichten, vier foto’s en twee filmpjes van haar zijn blijven staan. Waar woont ze? Waar werkt ze? Wie is haar vriend? Het gaat om een mobiel toestel, een tijd geleden onzorgvuldig beschikbaar gesteld door de telefooncompany aan de regisseur van het stuk, omdat het zijne kapot was gegaan. De groep reconstrueert Anouks leven aan de hand van de periode van drie maanden dat zij, op haar beurt, het toestel in handen heeft gehad: ‘Ze houdt van paarden. Dat weet ik vanaf het begin.’ En ze maken een flap-over waarop ze in verkorte vorm alles wat ze van haar weten noteren. Anouk blijkt naast een fervent paardenliefhebster werkzaam te zijn in een restaurant en er een relatie op na te houden met een zekere Job: ‘Hé schat, de laatste mensen zijn de deur uit, maar ik moet alles nog doen. Ben dus nog wel effe bezig helaas. Zie je straks. Kusjes.’ De naspeuringen naar Anouk leiden uiteindelijk tot een deceptie bij de drie acteurs, en gevoelens van wroeging – want in hoeverre mag je ‘zomaar’ andermans berichten uitlezen en via internet naspeuringen naar iemand doen? Afgezien van deze authentieke morele afweging die de groep tijdens het stuk maakt, is er ook een juridische kant, die zegt dat het wettelijk beschermde briefgeheim niet geschonden mag worden, ongeacht of de informatie in of op de informatiedrager in kwestie min of meer vrijelijk toegankelijk is.

In een bij vlagen erg hilarische, goed gespeelde en geregisseerde voorstelling doet de groep gewetensvol verslag van haar zoektocht, en maakt die vol suspense en vrijwel real time aanschouwelijk, tot en met het benarde slotakkoord dat eindigt in een bijna obsessionele hang naar waarheidsvinding en een stiekeme confrontatie met de ware Anouk. Dat alles doet wat zwaarmoedig aan, maar de uitwerking die MES aan deze gewichtige en weerbarstige materie (privacybescherming!) geeft is – gelukkig – vederlicht van toon, een klank die we kennen van de eerdere voorstellingen van het gezelschap.

Natuurlijk, er zijn de laatste tijd meer voorstellingen gemaakt over mensen die Facebookenderwijs in het leven staan en over het feit dat de huidige samenleving overloopt van louter digitale openheid en relaties. Met alle gevolgen van dien voor de eigen en de privacybescherming van anderen die zich in de nabijheid begeven. MES weet er evenwel een laag overheen te leggen die verder reikt. Het is namelijk een waar gebeurd verhaal, en A. kan dus zomaar tussen het publiek zitten. Het leidt tot zoiets als eigentijds en ‘geobjectiveerd’ theater, authentiek en met verve gebracht toneel, dat laat zien dat in iedereen in principe een monstrueuze detective schuilt. Ik bespied, dus ik ben. De alledaagse werkelijkheid, hoe fictief en virtueel op het eerste oog soms ook, op het toneel gebracht. Binnenstebuitentheater – want het theater is bij uitstek het domein van de verbeelding. Paradoxaal ook, zoiets als de ‘onmogelijke’ meting dat een neutrino zich sneller dan licht verplaatst.

Volg van Firma MES is nog van di 27 september tot en met za 1 oktober te zien in Theater aan het Spui. Meer informatie op www.firmames.nl. Reserveren: (070) 346 52 72.

Een dansvloer vol twijfelkonten

Haagse Firma MES speelt Roes van Hanna Bervoets

Een waar hypeje lijkt zich aan te dienen: het eerste toneelstuk van Hanna Bervoets ging afgelopen dinsdag in première. De Haagse theatergroep Firma MES serveerde een punch 3.0 uit met als hoofdbestanddelen wodka, unicum en fluorescerend fruit.

‘We staan in een kring en bewegen op electrohitjes die we kennen. Het is vijf uur ’s ochtends maar ook nacht dus wij dansen door door door, want wij zijn jong en we willen wat. Wat dat wat is, weten we niet. Maar we komen er nog wel op.’
“Ik houd heel erg van uitgaan”, liet Bervoets in een interview met het studentenblad Folia optekenen. En: “Een tijdlang heb ik de Party review van het uitgaansblad NL20 gedaan, dus ik heb bijna alle feesten in Amsterdam gezien. Nu ga ik meestal met een groep vrienden naar m.u.l.t.i.s.e.x.i.-marathonfeesten.” Schrijfster, vaste Volkskrant Magazine-columniste en journaliste Hanna Bervoets (25) windt er geen doekjes om.  Nooit gedaan ook. Vorig jaar kwam de debuutroman Of Hoe Waarom van dit multitalent uit. Meteen een culthit. En dan nu al meteen een vijf kwartier durend toneelstuk, geschreven voor Firma MES. Firma MES voelde meteen een ‘click’ met de leeftijdsgenote. Bovendien lag het plan er al langer om iets met party’ende twintigers te doen. Het mondde uit in Roes, een theaterervaring over het nachtleven van twijfelende twintigers. In het stuk vertelt de jonge schrijfster van binnenuit, in geuren en alle kleuren van de regenboog – maar bovenal met veel zelfspot hoe zij en haar collega-partybeesten zich proberen staande te houden op de dansvloer, terwijl een doorgeïndividualiseerde moderne samenleving die aaneenhangt van vaak lukrake informatiebombardementen aan hen voorbijvliegt: met MTV als wereldbeeld, Lady Gaga als rolmodel en de ongenaakbare Tyra Banks van ‘America’s Next Top Model’ als levenslerares.

In het stuk spelen en dansen Roos Eijmers, Lindertje Mans en Daan van Dijsseldonk de twintigers Aya, Venus en Bo. Pictionary-spelende twintigers die zich vaak stuk voor stuk bijna-kunstenaars voelen of zich graag zo voordoen. Over een dergelijk – eerder van buitenaf dan authentiek – opgelegd rolpatroon kunnen ze zich diep in hun hartje evenwel matig vinden. Twijfelende twintigers die kennelijk al vroegtijdig uitgroeien tot dolende dertigers. Neem het personage Venus als bijna letterlijk lichtgevend exempel voor deze generatie: zij is een singer/songwriter – maar de inkt van haar eerste nummer is niet eens opgedroogd, en toch zoekt ze, inwendig twijfelend, in een bui van overmoedigheid de spotlights. Roes is daarmee behalve een puntige beschrijving van een op het eerste oog leeghoofdige generatie ook een treffend tijdsbeeld – hoezeer de party’s van vandaag de dag dan ook nog soms mogen lijken op die van twintig of zelfs dertig jaar geleden. Dat zijn momenten waarop de voorstelling als een magisch-realistische road movie aan je voorbijtrekt. Helaas kent de voorstelling hier en daar, nu en dan ook nogal wat witte ruis. Bervoets tekst bevat rake en puntige dialogen, vaak even weerbarstig als ongrijpbaar en even onthullend als somtijds langdradig. De regie kan dat lang niet altijd verhullen of opvangen, het wat wisselende spelniveau kan daar evenmin steeds volledig tegenwicht aan bieden. Niettemin zijn de keuzes van de jonge Haagse theatergroep minstens moedig te noemen.
Volgens Firma MES vinden twintigers zichzelf zo wanhopig uniek “dat we op zoek moeten naar wat ons bindt, naar wat we samenhebben. Zoiets lukt niet zomaar, alzeker niet op de dansvloer. En toch ligt er steeds een zekere drang naar saamhorigheidsgevoel in ons onderbewuste opgeslagen.”  Dat is precies het spanningsveld dat Firma MES in Roes hoopt op te roepen. En dat is ook het aspect waarin de groep slaagt.

Firma MES is een van die jonge groepen en makers die het actuele theaterlandschap flink aan het omwoelen zijn. Een generatie theaterfans die zich niet neerlegt bij de clichéverworvenheden van het gevestigde theater, maar er een eigen aan draai aan wenst te geven. Zo bespeelde de groep vorig jaar de Scheveningse Pier met Eb, een inventieve en grappige voorstelling over weemoed en melancholie. Daar komt dan nu Roes bij, een, niet meer maar ook zeker niet minder, onderhoudende en luchtige voorstelling over de jammerlijke strijd tegen de spijt van ‘de dode mensen van de toekomst’.  Daar kan geen overvalst aangeheven ‘kabouter Spillebeen’ tegenop

Roes door Firma MES is te zien in Theater aan het Spui van 16 t/m 20 mei, en 15 t/m 19 juni. Meer informatie op www.firmames.nl.