Kerstgeesten uit heden, verleden en toekomst

Zuiderparktheater brengt ‘Scrooge’

Het Zuiderparktheater hult zich deze winter in kerstsferen met een wandeling door het park aan de hand van de vleesgeworden vrek Scrooge.

‘A Christmas Carol’ heet Dickens standaardwerk officieel. Maar is beter bekend als ‘Scrooge’, gemodelleerd  naar de geconstrueerde, desondanks vleesgeworden vrekkige hoofdpersoon en pandjesbaas Ebenezer Scrooge. Boze tongen beweren dat Dickens zijn personage inkleurde aan de hand van Thomas Malthus, naast demograaf vooral blijvend op het netvlies gebrand als zwartkijker.

Onvermijdelijk duikt hij, Scrooge, elke kerst weer op, ook hier in Den Haag. Theatertje Branoul doet al jaren een duit in het zakje met een gloeiende versie die acteur Bob Schwarze er op de toppen van zijn kunnen ten beste geeft. Maar dit jaar brengt ook het Zuiderparktheater een versie van de kerstvertelling-bij-uitstek. Niet alleen op het podium van het openluchttheater trouwens, want ook op verschillende buitenlocaties in het Zuiderpark. Dat vertelt Arne Sybren Postma, regisseur van deze ‘Scrooge’. Postma tovert er een interactieve muziektheater-winterwandeling mee te voorschijn als uit de hoge hoed, een combinatie van locatietheater met kinderen en volwassenen in een mix van opera, musical, koor, dans, percussie en … dressuur.

“Klopt,” bevestigt Postma, en hij is daarmee meteen de eerste om toe te geven dat Scrooge geen bijster originele keuze is. “Maar het is voor het eerst dat het Zuiderparktheater in dit seizoen van het jaar een eigen productie uitbrengt, en dus wil je een titel die bekend is.” Waarom dan toch ‘Scrooge’?, vraag hij zichzelf retorisch af. “Nou, het is een stuk met een duidelijke opbouw, speelt zich af rond drie rondwarende geesten. Dat aspect werd destijds fascinerend gevonden, denk maar eens aan de figuur van Frankenstein en aan vampieren, die stammen ook uit die tijd. Belangrijker: we gaan hier met Scrooge nieuwe dingen uithalen hoor. Kom maar kijken!”

Postma heeft een route door het immense Zuiderpark uitgedacht. Straks zijn op negen plaatsen scènetjes van elk pakweg tien minuten te zien. Elk tijdsgewricht (verleden, heden en toekomst) kent drie scènes. “Als in een pretpark zwerf je langs idyllische plekken, soms zijn het plaatsen die je niet of nauwelijks kent, zoals Het Glazen Huis of die van Stoomgroep West, dat in het Zuiderpark een minirail beheert met spoor en al.

Je mag helemaal zelf de route bepalen. Je mag er dus ook voor kiezen om een en dezelfde scène desnoods vijf keer achter elkaar te zien. Maar als je de route geheel volgt ontdek je Scrooge in verschillende gedaanten: als kind en als jongvolwassene, maar ook als operazanger. Je gaat meemaken wat hij is, wat hij was en wat hij zal zijn.”

De opvallende rol van Marley, Scrooges geestige criticaster – hij waarschuwt als eerste van drie geesten dat Scrooge het over een andere boeg moet gaan gooien – wordt gespeeld door Guus van der Steen, Haags guerrilladichter, acteur en muzikant van de Haagse band KernKoppen. Van der Steen heeft zelf de tekst geschreven voor zijn aandeel.

Straks zijn er zo’n honderd koorzangers, acteurs, dansers en figuranten in touw, berekent Postma. “Stuk voor stuk mensen die wat in hun mars hebben hoor, ik zou het merendeel doorgewinterde semiprofs noemen.”

De grande finale is meteen ook de apotheose van de wandeling. Die vindt plaats in het openluchttheater, dat met de omzomende bladerloze bomentakken een spookachtige aanblik biedt. Zelf een dekentje meenemen en jezelf voorzien van thermisch ondergoed, lijkt geen overbodige luxe. Maar het Zuiderparktheater weet met dat weer-bijltje te hakken, dus is er ongetwijfeld aan comfort en de inwendige mens gedacht. En natuurlijk komt Scrooge ook in het Zuiderpark tot inkeer – niemand blijft immers totaal ongevoelig voor druipkaarsenromantiek die kerst heet…

Zuiderparktheater: Scrooge. Te zien op 23 (tryout), 26 (première), 27 december (matinee en avond) en 28 december 2017. Meer informatie: zuiderparktheater.nl.

Advertentie

Scrooge op reprise in Branoul

Theater Branoul presenteert tijdens de feestdagen voor de tweede achtereenvolgende keer het verhaal over Scrooge, de uiterst krenterige en humeurige burgerman uit Dickens’ Kerstvertelling. Deze keer legt acteur Bob Schwarze meer theater in het stuk dan vorig jaar.

‘Om bij het begin te beginnen: Marley was dood’. Zo begint een van de beroemdste kerstvertellingen aller tijden: Charles Dickens’ A Christmas Carol uit 1843. Hij maakte er ook een verkorte versie van die hij zelf jaar in, jaar tot in het jaar van zijn dood voorlas in uitverkochte zalen. Het verhaal over Ebenezer Scrooge, een vrek die te beroerd is om een enkele duit in het collectezakje te doen, schetst een naargeestig Engeland. Maar door de milde ironie en doordat Scrooge na een bezoek van drie geestverschijningen – die van Kerstmis in de Verleden, de Tegenwoordige en de Toekomstige tijd –zijn leven betert, maakt het verhaal tot een treffende schildering van  de miserabele omstandigheden waaronder de misdeelden het in de Victoriaanse tijd moesten zien rooien. Voor zijn verhaal putte Dickens trouwens uit zijn eigen armzalige jeugdtijd.

“Dickens is een heerlijke schrijver die ongelooflijk gedetailleerd een aantal prachtige romans heeft geschreven. Als kind genoot ik van de films die rond de kerst op de televisie kwamen, op de toneelschool was dat natuurlijk ineens veel te sentimenteel – en nu mag ik er weer van genieten.” Meer dan verleden jaar, toen Schwarze in ‘zijn’ Branoul het kerstverhaal bij uitstek ook al eens speelde, gaat hij meer op zoek naar het theater in het stuk. “De manier waarop dat gaat gebeuren wil ik niet verklappen, maar het wordt in ieder geval meer een toneelvoorstelling dan een pure vertelling.” Niettemin wenst hij de informele sfeer te behouden. “Vorig jaar waren er na afloop hapjes en kon iedereen het podium op. Dat willen we dit jaar ook weer doen.”

Schwarze ziet in Scrooge niet alleen een papieren clichémannetje, maar in hem ook een verwijzing naar ons huidige tijdsgewricht. “Iedereen is bereid in principe alles weg te geven, maar tegelijkertijd ook alles voor zichzelf behouden. En in het verhaal komt een passage voor over armelui die volgens de xenofobe Scrooge beter in een gevangenis kunnen bivakkeren dan op straat te zwerven. In een gevangenis krijgen ze immers eten voorgeschoteld, zo laat Dickens de vrek zeggen. Zo’n uitspraak is volgens mij precies van toepassing op de wereld om ons heen.”  In het verhaal lijkt Scrooge na een ontmoeting met geestverschijningen tot bekering te komen. En Schwarze reciteert Dickens: ‘Sommige mensen lachten maar wat toen ze de verandering in hem zagen; maar hij droeg de lach in zijn hart en dat was ruim voldoende voor hem.’

Een Kerstvertelling van Dickens is van zondag 19 tot en met zaterdag 25 december te zien in Literair Theater Branoul. Meer informatie: www.branoul.nl. Telefonisch reserveren: (070) 365 72 85.