Theatergroep Carver maakt tragikomisch stripboek
Als hij wilde weten of hij naar alcohol riekte blies de verslaafde ouwe heer zijn ademtocht pal voor de neus van zijn hond uit. Als die zich afwendde wist hij genoeg. Het is slechts een van de vele, cartooneske emblemata in Steeds meer mensen vieren hun verjaardag niet.
In de voorstelling komen twee zussen, hun broer en diens vrouw bijeen in een naamloos hotel, in een rijkelijk gecapitoneerde kamer, waar de twee los van elkaar staande bedden ruim, en hoog, en diep zijn. En breed. Ze proberen er de verjaardag van hun hoogbejaarde en bedlegerige, blijkbaar vrijwel comateuze moeder te vieren, een dag die evenwel ook haar sterfdag zou kunnen zijn – of worden. De gesprekken van de vier worden gaandeweg monomaan van toon, als resultaat van het treurige drankgelag waarin ze zich dagelijks lijken te storten. Per saldo blijken ze echter niet in staat tot het voeren van zelfs maar de oppervlakkigste gesprekken. En daar gaat het stuk vooral over, over familiebanden: broer en zussen die genetisch gezien bij elkaar horen, maar vaak helemaal niets met elkaar gemeen hebben – op hun ouders na dan. Ook de lethargische echtgenote in het stuk weet daarin geen verandering teweeg te brengen: zij voelt zich niet meer dan een minuskuul, moleculair deeltje. Een verzameling van een al deeltjes eigenlijk. Ze is met leven opgehouden toen ze ontdekte dat keuzes maken in de kern een beperkende bezigheid is: als je in een restaurant overweegt vlees of vis te kiezen liggen nog alle werelden en smaken voor je open. Totdat de keuze is gemaakt. Dan is het blikveld opeens beperkt geworden.
Het zijn dergelijke filosofisch aandoende platitudes in de tekst van Geradjan Rijnders en Willem de Wolf die tot schrijnende, schurende momenten uitgroeien. Sowieso is dat trouwens een van de meest geliefde stijlfiguren die de theatergroep hanteert in de nu twintig jaar dat ze bestaat. Carver grossiert namelijk in pop-upboekachtige theaterstukken op het snijvlak van toneel, mime, en lijken vaak op levend en bewegend stripboek. De opeenvolgende tableaux vivants zijn bij vlagen uiterst geestig, vooral dankzij het weergaloze spel van met name Joke Tjalsma en Raymonde de Kuyper.
Theatergroep Carver maakte met Steeds meer mensen vieren hun verjaardag niet een vermakelijk theaterstuk en een treffende sfeerschets, waar je ironisch genoeg na afloop met familie of vrienden graag een goed glas wijn of pilsebiertje op heft. Maar het is ook een voorstelling die een angel mist. Toch is dat in ieder geval beter dan met een opgeheven vinger theater te maken.
Steeds meer mensen vieren hun verjaardag niet van Theater Carver is op do 11 en vr 12 november te zien in Theater aan het Spui (www.theateraanhetspui.nl).
Eric Korsten 