De avonturen van V. Swchwrm op toneel
‘Dit is mijn eerste boek. Ik hoop dat het een diepe indruk zal achterlaten. Anders heb ik het voor niets geschreven,’ schrijft Viktor Swchwrm. Viktor Swchwrm wil schrijver worden, koste wat het kost. ‘Ik dacht, als ik elke dag één bladzijde schrijf, dan schrijf ik elk jaar een boek van 365 bladzijden, en in een schrikkeljaar één van 366 bladzijden. Dat leek me genoeg voor een schrijver’. Maar dat is verre van eenvoudig en lange tijd blijft hij steken op twee bijna onnozele beginzinnetjes: ‘Het begon te sneeuwen. De wereld…’ Hij wil de moed opgeven, maar breekt niet. ‘Ik wil mooie boeken schrijven, mooie en belangrijke boeken. Mensen die mijn boeken lezen moeten er vrolijk van worden en ophouden met oorlog voeren of misdaden beramen. En als het mogelijk was moeten zieken er beter van worden’.
Viktor Swchwrm is een personage van Toon Tellegen, de veelgelauwerde Nederlandse schrijver die de avonturen van de jongeling opschreef. ‘Sommige heb ik echt beleefd, andere heb ik verzonnen’, laat hij hem meedelen. Maar voordat Viktor schrijver kan zijn moet hij eerst de wereld ontdekken. En die is groot en vol aangename en onaangename momenten. Zijn opa sterft. Hij redt de koningin. Hij wordt verliefd… Kortom: hij groeit op. Maar dan kan niets hem nog tegenhouden, zelfs de overheid niet. Hij is een schrijver.
Het boek staat centraal in de humoristische voorstelling SWCHWRM vanToneelhuis, de Antwerpse theatergroep rond Guy Cassiers. “In zijn regie is het een verhaal van ‘the artist as a young kid’, van een jongen die de wereld met verwondering en verbeelding tegemoet treedt,”zegt Fien Maris, een van de actrices in het stuk. “De voorstelling wordt steeds tweetalig gespeeld: in het Nederlands en in een tweede taal. In Den Haag is dat het Marokkaans. Daardoor ontstaat een soort van taalspelletje dat de vloeibaarheid en de muzikaliteit van taal benadrukt. Een voorbeeld. Als ik zeg: ‘Dit avontuur heb ik verzonnen’ wordt er in vloeiend Marokkaans doorgegaan met ‘en heel vaak beleefd.’ Zo is SWCHWRM een ode aan het schrijven en aan de verbeelding, maar ook aan de rijkdom en de muziek van talen”. Ze vindt het bovendien een spannende voorstelling. “Doordat er nauwelijks sprake is van een decor en er ook geen attributen worden gebruikt, kunnen we aantonen dat er niet veel nodig is om de verbeelding aan het werk te zetten. Het grappige is ook dat kinderen én volwassenen volop genieten van dit stuk. Alleen een leeftijdsgroep vindt het vaak maar niks: kinderen tussen 12 en 18. Maar die zijn volgens mij sowieso moeilijk aan te spreken.”
Maris heeft het door Marc Terstroet geïllustreerde boekwerkje van Tellegen uiteraard van a tot z gelezen. “We laten in de voorstelling vrijwel alle hoofdstukken de revue passeren. Ik houd van zijn boeken, van de poëzie en de kinderlijke verbeelding die eruit spreken , en die op mij een hilarische uitwerking hebben. Bij de repetities kregen we van Tellegen trouwens ter aanmoediging zijn boek Het vertrek van de mier, ook zo’n uiterst aandoenlijk en prachtig verhaal.”
SWCHRWRM door Toneelhuis is te zien in Theater aan het Spui op vrijdag 24 februari. Meer informatie op www.theateraanhetspui.nl of www.toneelhuis.be. Telefonisch toegangskaarten reserveren op (070) 346 52 72.
Eric Korsten 