Gisteren kwam hij teruggevlogen uit zijn geboorteland Polen en daarnetheeft hij een alweer technische bespreking achter de rug voor de herneming in oktober van zijn spectaculaire Don Giovanni. Zo gaat dat in het leven van een veelgevraagd choreograaf.
Hij gaat deze zomer weliswaar met vakantie – opnieuw naar Toscane trouwens, daar waar ook zijn Don Giovanni situeerde – maar neemt dan wel karrenvrachten aan documentatie mee. DVD-opnamen van zijn ballet bijvoorbeeld, de partituur van Mozarts muziek uiteraard – en een groot schrijfblok waarin hij plotse invallen kan opschrijven en ideeën uitwerken. Pastor: “Ik moet alle passen opnieuw in mijn hoofd stampen, pas daarna kan ik ze goed aan de dansers doorgeven.”
Zijn Don Giovanni zal deze zomer niet geheel ongeschonden uit de strijd komen, dat kan hij nu al wel met zekerheid zeggen. “Als ik over een onderdeel ontevreden ben in de choreografie, dan kan ik dat nu aanpakken”, zegt hij. Hoewel Don Giovanni dus niet meer geheel en al de oude zal zijn, blijft ook veel ongewijzigd. “Het wordt geen compleet nieuw ballet, het is straks nog steeds het ballet van drie jaar terug. Het blijft de spectaculaire voorstelling die het was. Maar bepaalde scènes wil hij visueel verbeteren, of explicieter tot uiting brengen, in de hoop dat het geheel daardoor aan helderheid wint.”
Pastor roept het werkprocédé van drie jaar geleden in herinnering: “Destijds waren er door allerlei omstandigheden slechts enkele repetities ingeroosterd, en was er niet eens generale. Het is dan ook niet meer dan logisch dat je pas tijdens de première en de uitvoeringen daarna echt goed zicht krijgt op de voorstelling die je zelf hebt gemaakt. Vergeet daarbij niet dat Don Giovanni een uiterst complexe te produceren was en is, ongeacht of het nu om het muzikale, technische, dramatische of dansante aspect gaat.”
Toch heeft hij voor de veranderingen die hij van plan is aan te gaan brengen niet per se meer tijd en ruimte tot zijn beschikking dan vooreerst. “We hebben heel wat nieuwe dansers, zowel in het corps de ballet als onder de solisten. Ik moet dus een heel nieuwe cast samenstellen, en veel dansers moeten alle passen voor het eerst instuderen.” Hoeveel tijd er dan nog overblijft voor wat schaafwerk aan een paar vernieuwde scènes, dat blijft nog even een open vraag, ook voor hem.
Naast de positieve kritieken die Pastor voor Don Giovanni – het ballet indertijd ten deel vielen, waren er ook die niet altijd getuigden van begrip voor zijn keuzes. “Volgens sommige critici is de puurheid van Mozarts compositie onaantastbaar. Twee jaar voordat het ballet in première zou gaan, sprak ik met recensenten die toen al hun bedenkingen uitten, zonder dat ze ook maar iets van de choreografie hadden gezien. Begrijp me goed, een criticus heeft wat mij betreft uiteraard de vrijheid en het recht om te publiceren wat hij of zij wil. Maar soms slaat een enkeling door, is de kritiek al te persoonlijk van aard, niet analytisch en niet doorwrocht, of omkleed hij of zij de hun toegedane mening niet voldoende met redenen omkleed. Soms is er aan een kritiek af te lezen dat een recensent zich niet genoeg heeft voorbereid. Dat geldt trouwens niet in het geval van Don Giovanni, zo’n werk uit het ijzeren repertoire, dat kennen ze wel. Ik ben van mening dat als een recensent professioneel in zijn werk wil zijn, dat hij zich dan moet weten te verdiepen, dat is wat ik en de dansers met wie ik werk immers ook doen. Een recensent moet zich realiseren dat hij of zij niet zomaar een argeloze bezoeker is, maar bijdraagt aan de dans en de ontwikkeling van de dans. Daardoor draagt hij veel meer verantwoordelijkheid dan een doorsnee bezoeker. Een goede danscriticus weet bovendien in zijn recensie een beeld op te roepen dat beklijft en dat hout snijdt – zoals ook een choreograaf en zijn dansers diezelfde intentie hebben.”
Voor nu moet Pastor weer aan het werk, videobeelden van zijn choreografie en van de nieuwe dansers bekijken, want de première kondigt zich alweer met rasse schreden aan. Waarvan akte.
Eric Korsten 